PHAN LỤC - LUẬN BÀN CHỮ NGHĨA TIẾNG VIỆT

Tác Giả: Phan Lục

Là người Việt, chúng ta cần phải nói và viết tiếng Việt cho chính xác. Hiện nay có nhan nhản những chữ dùng sai và những lỗi in sai trên các sách báo và trong các buổi phát thanh ở quốc nội cũng như quốc ngoại, tôi thật sự lo lắng tiếng Việt sẽ dần dần mất đi sự chuẩn xác vì chiều hướng sử dụng sai từ ngữ hoặc viết sai chính tả. Thật buồn là một bộ phận giới trẻ chỉ mải mê vào các cuộc giải trí mang tính công nghệ (chat, game online…) mà quên không chịu đọc (và không thích đọc) sách báo nói chung. Phải chịu đọc nhiều, tham gia giao tiếp xã hội, chịu thì chúng ta mới hình thành một khả năng ngôn ngữ ổn định, có khả năng trau dồi sự diễn đạt ngôn ngữ của mình và có thể đánh giá được sự đúng sai. Thậm chí ngay trong bài viết này, nhiều người đã không thèm quan tâm rồi vẫn cứ tiếp tục dùng chữ không chính xác theo ý nghĩ chủ quan của mình.

Tiếng Việt chúng ta phần lớn gồm những tiếng Hán-Việt nên nếu không thông hiểu ngữ nghĩa thì rất dễ sử dụng sai, nhất là đối với các từ cùng âm khác nghĩa. Lúc đầu chỉ có một số người dùng sai, sau đó nhiều người bắt chước dùng theo rồi dùng mãi nghe quen tai nên cứ tưởng là đúng. Tôi thấy nhiều người kể cả một số nhà văn, nhà báo đều sử dụng một số từ ngữ tiếng Việt không chính xác như sau:

Cặp đôi: Cặp có nghĩa là hai vật hoặc hai cá thể đi đôi với nhau. Đôi có nghĩa là hai vật hay hai cá thể. Người ta nói "đôi vợ chồng" hoặc "cặp vợ chồng", "đôi tình nhân" hoặc "cặp tình nhân", " đôi trai gái" hoặc "cặp trai gái" v.v… Dùng từ ngữ "cặp đôi" (2+2=4) để diễn tả 2 cá thể thì nghe không hợp lý. Mới đây có người dùng từ ngữ "bộ đôi" diễn tả trường hợp này, tôi thấy có thể chấp nhận ("bộ đôi" là một bộ có 2 thứ).

Chuyển ngữ: "Chuyển ngữ" (danh từ) có nghĩa là ngôn ngữ được dùng làm công cụ truyền thụ kiến thức. Ví dụ: tiếng Việt được dùng làm chuyển ngữ trong bậc đai hoc. Còn chuyển đổi nội dung văn bản từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác thì gọi là dịch thuật (động từ) hay phiên dịch. Ví dụ, phiên dịch một bài báo tiếng Anh sang tiếng Việt. Vậy dùng "chuyển ngữ" để nói về việc phiên dịch một văn bản là sai.

Dưới tuổi vị thành niên và trên tuổi vị thành niên: Theo quy định pháp luật hiện hành của nhiều nước trong đó có Mỹ và Việt Nam thì đời người có 2 độ tuổi rõ ràng: vị thành niên có nghĩa là người chưa trưởng thành (vị = chưa) dưới 18 tuổi và thành niên  người đã trưởng thành trên 18 tuổi). Vì vậy, không có độ tuổi nào được gọi là dưới hay trên tuổi vị thành niên.

Đảng cộng sản Trung cộng: "Trung cộng" có nghĩa là "đảng cộng sản Trung quốc". Vì vậy, nếu nói "đảng cộng sản Trung cộng" tức là đã nói lặp trùng ý.

Đề kháng: Từ ngữ "đề kháng" được mọi người dùng nên nghe quen tai rồi thấy là đúng chứ thật ra chữ chính xác là "để kháng" (từ Hán-Việt) có nghĩa là chống cự lại.

Đương cáo: Trong một vụ kiện có "nguyên cáo và bị cáo" hoặc "nguyên đơn và bị đơn" chứ không có nhân vật nào được gọi là đương cáo cả! Từ này mới được chỉ có một tác giả vừa sáng tạo nên không có trong từ điển tiếng Việt và vô nghĩa.

Hạ nghị sĩ: Quốc hội Hoa Kỳ (United States Congress) là cơ quan lập pháp lưỡng viện của Chính quyền Liên bang Hợp Chúng quốc Hoa Kỳ. Quốc hội Hoa Kỳ gồm có Hạ viện (House of Representatives, còn gọi là Viện Dân biểu) và Thượng viện (Senate). Hạ viện có 435 thành viên được gọi là dân biểu (Representatives và được viết tắt là Rep.). Thượng viện có tổng cộng 100 thượng nghị sĩ (senators). Không có chữ tiếng Anh nào được dịch là "hạ nghị sĩ" nên gọi như thế là sai. Các quốc gia khác như Anh, Pháp… có quốc hội lưỡng viện cũng không dùng chữ nào có nghĩa là "hạ nghị sĩ" hết!

Hôn phu và hôn thê: Hai từ ngữ này đều vô nghĩa và không có trong tự điển tiếng Việt. Nếu muốn nói là chồng hay vợ chưa cưới thì phải viết hay nói là vị hôn phu hoặc vị hôn thê (vị = chưa; vị hôn = chưa cưới, dùng để bổ nghĩa cho phu hoặc thê).

Nhân đây, để phân biệt rõ nghĩa của từ, xin nói thêm về từ "vị" là tiếng Hán-Việt có nhiều từ đồng âm khác nghĩa như sau:

* Vị có nghĩa là "chưa" như đã nói trên.

* Vị có nghĩa là "vì" như vị kỷ, vị ngã, vị tha, vị nhân, vị nể, vị quốc vong thân…

* Vị có nghĩa là "chức vụ, ngôi thứ" như danh vị. học vị, chức vị, thoái vị…

* Vị có nghĩa là "từng người" (có ý tôn kính chức vụ, danh hiệu) như quý vị, liệt vị, chư vị, vị vua, vị chủ tịch, vị đại biểu…

* Vị có nghĩa là "chỗ, vị trí" như bài vị, linh vị, yên vị, kế vị, hư vị, đồng vị, hoán vị, nhân vị, phương vị…

* Vị có nghĩa là "cảm nhận được bằng lưỡi" như vị giác, khẩu vị, gia vị, hải vị, mỹ vị, vô vị, vị ngọt, vị mặn…

* Vị có nghĩa là "thứ, nói về thành phần trong tổng thể" như ngũ vị hương, lục vị, bát vị…

* Vị có nghĩa là "từng dược liệu trong thang thuốc đông y" như thang thuốc thập vị, mỗi vị 2 chỉ…

* Vị có nghĩa là "nói" như vị chi (năm với năm vị chi mười), vị ngữ, chủ vị…

* Vị có nghĩa là "tập hợp, loại" như tự vị (từ điển).

* Vị có nghĩa là "dạ dày" như tỳ vị (lá lách và dạ dày).

*Vị có nghĩa là ngôi thứ 8 trong 12 địa chi, còn gọi là "mùi" như tuổi đinh mùi hay đinh vị, tuổi tân mùi hay tân vị v.v…

* Vị có nghĩa là con nhím. Vân vân…

Hỗ trợ:"Hỗ trợ" có nghĩa là giúp đỡ lẫn nhau, đồng nghĩa với "tương trợ" (hỗ = tương = lẫn nhau). Nếu một bên đơn phương giúp bên kia như chính phủ xuất ngân sách giúp người dân trong cơn đại dịch thì không thể gọi là "tiền hỗ trợ" (vì người dân đâu có giúp lại chính phủ) mà phải gọi là tiền cứu trợ hay tiền trợ cấp hoăc một luật sư có dịch vụ giúp đỡ đồng hương về mặt pháp lý thì nên dùng từ ngữ "trợ giúp pháp lý" (vì đồng hương không giúp gì lại cho người luật sư). Như vậy, nếu đơn phương giúp đỡ người khác thì tùy trường hợp dùng các từ ngữ: giúp đỡ, trợ giúp, trợ lực, ủng hộ, bảo trợ… (không có chữ "hỗ" trong trường hợp này). Còn một số từ ngữ diễn tả sự giúp đỡ nữa là: "yểm trợ" (danh từ quân sự) có nghĩa là che chở và giúp đỡ bằng hỏa lực, tài trợ có nghĩa là giúp đỡ về tài chánh, viện trợ có nghĩa là giúp đỡ nước khác hay giúp đỡ về quân sự.

Lễ vu quy: "Vu quy" có nghĩa là "về nhà chồng". Trong những thiệp cưới, người ta thường ghi "Trân trọng báo tin lễ thành hôn và vu quy của con chúng tôi". Thật ra, chữ "lễ thành hôn" đã đủ nghĩa là "lễ cưới" áp dụng cho cả trai lẫn gái và "vu quy" chỉ là một hành động của cô dâu đi về nhà chồng sau lễ cưới, tất nhiên chỉ là một phần trong lễ thành hôn chứ không có một lễ riêng biệt. Cặp trai gái này được gọi là "đôi tân hôn" (căp vợ chồng mới cưới) nên không phải chỉ bên nhà trai mới dùng từ ngữ "tân hôn" mà bên nhà gái phải treo chữ "vu quy" trước cổng nhà mình (!). Như vậy, cả hai bên đều dùng chữ "HÔN LỄ" để treo trước cổng nhà mình là chính xác nhất!

Miễn phúng điếu: "Phúng điếu" có nghĩa là mang tiền và lễ vật đến thăm viếng chia buồn cùng tang quyến. Nếu nói là "miễn phúng điếu" tức là miễn cả việc mang lễ vật lẫn thăm viếng. Vì thế, nếu tang gia không muốn nhận tiền hoặc vòng hoa thì phải nói rõ: "miễn tiền phúng điếu" hoặc "miễn vòng hoa phúng điếu".

Nhà khoa học gia hoặc nhà chính trị gia v.v…: "Gia" (tiếng Hán-Việt) nghĩa là "nhà" nên chỉ dùng một chữ "nhà" hoặc một chữ "gia" cho khỏi trùng ý (nhà khoa học hoặc khoa học gia, nhà chính trị hoặc chính trị gia, nhà kinh tế hoặc kinh tế gia v.v…).

Tài khoản:"Tài khoản" nghĩa là khoản tiền như tài khoản ngân hàng là khoản tiền gởi tại ngân hàng. "Tài khoản" được dịch từ tiếng Anh là account nên Facebook account. Google account… được dịch là Tài khoản Facebook, Tài khoản Google… trong khi ở các nơi đây không dính líu gì đến đồng tiền cả. Thật ra "account" có 2 nghĩa: 1. Khoản tiền 2. Trương mục (bản kê khai, bản miêu tả) nên mới có sự phiên dịch không đúng. Vì vậy, phải gọi là Trương mục Facbook, Trương mục Google… thì mới chính xác.

Tào khang: Từ ngữ "tào khang" được mọi người dùng nên nghe quen tai rồi cho là đúng chứ thật ra phải nói là "tao khang" mới đúng. "Tao khang" (từ Hán-Việt) được định nghĩa là: 1. Bả rượu và gạo tấm là thức ăn của người nghèo (nghĩa đen). 2. Chỉ người vợ lấy mình từ thuở nghèo nàn (nghĩa bóng). Ví dụ: Nặng tình cát lũy, nhạt tình tao khang (truyện Kiều).

Trù trì: Người ta thường nói vị sư "trù trì" một ngôi chùa. Thật ra phải nói là "trụ trì" mới đúng chứ không phải "trù trì" hay "trú trì" vì chữ "trụ" có nghĩa là "còn đấy". Hễ cái gì đang ở vào thời kỳ còn đấy thì gọi là "trụ". Trụ trì Phật bảo nghĩa là Phật ở đời mãi mãi. Trụ trì tam bảo nghĩa là Phật tịch rồi nhưng còn tượng Ngài lưu lại. Trụ trì pháp bảo nghĩa là Phật tuy tịch rồi nhưng kinh sách của Ngài còn lưu truyền. Trụ trì tăng bảo nghĩa là Phật tuy tịch rồi nhưng còn các vị xuất gia tu hành kế tiếp làm việc Phật. Vì thế, có một vị sư nào làm chủ trông nom cả một ngôi chùa thì gọi là vị "sư trụ trì". Cũng như nơi làm việc của một cơ quan gọi là trụ sở như trụ sở ủy ban, trụ sở hội đoàn, trụ sở công ty… Còn "trú sở" là nơi ở tạm, nơi trú quán.

Việt kiều: "Kiều" (tiếng Hán-Việt) có nghĩa là trú ngụ ở nước ngoài. "Việt kiều" là tiếng của người bản xứ (Mỹ, Anh, Pháp v.v…) gọi người Việt trú ngụ tại nước họ như ta gọi người Tàu trú ngụ tại nước mình là Hoa kiều vậy. Còn người Việt trong nước gọi đồng bào mình trú ngụ ở nước ngoài là "kiều bào". Nói chung, những người dân bất cứ của nước nào đến trú ngụ tại một nước khác thì gọi là kiều dân  dân trú ngụ ở nước ngoài).

Yếu điểm: "Yếu điểm" (từ Hán-Việt) có nghĩa là điểm trọng yếu (điểm quan trọng và chính yếu). " Điểm yếu" (từ thuần Việt) có nghĩa là điểm yếu kém, đồng nghĩa với "nhược điểm" hoặc "khuyết điểm" (điểm thiếu sót) đều là những từ Hán-Việt. Có rất nhiều người, kể cả một số nhà văn, nhà báo đã hiểu nhầm lẫn "yếu điểm" là "điểm yếu" (!).

DẠY VỢ

(Chép lại từ Internet)

Đêm tân hôn, chú rể vừa cởi chiếc áo bỏ lên giường, ngay lập tức cô dâu liền cởi áo của mình bỏ lên trên áo chú rể rồi lấy hai chân dẫm lên 2 chiếc áo, thấy lạ chú rể hỏi thì cô dâu thỏ thẻ

- Mẹ bảo làm như vậy là chồng nghe lời và sợ vợ!

Chú rể nghe vậy cười cười ôm hai chiếc áo vào lòng rồi nói

- Mẹ cũng bảo làm như vậy thì vợ chồng yêu thương nhau suốt đời không hề chia lìa nhau.

Vợ bắt đầu quản chồng, bắt đầu từ cái nhỏ. Bảo chồng đổ bô nước đái, chồng cũng làm, đang bận dở dang công việc vợ gọi điện nhà hết nước mắm nói chồng chạy ra chợ mua về cho vợ đang nấu ăn lỡ dở, chồng vẫn vui vẻ làm theo không hề có một tiếng phàn nàn. Đến những việc vợ quản lý cả chuyện chồng giao du với người này người kia, chồng vẫn mỉm cười chiều ý vợ

Đang ngồi uống cafe, vợ gọi một tiếng chồng đứng dậy đi về ngay tức khắc. Chồng uống rượu với bạn, vợ kéo tai là theo vợ về nhà.

Có người châm chọc. Đàn bà như trẻ con, không dạy dỗ, không đánh đập là leo lên đầu lên cổ ngồi như bà nội. Anh là thằng đàn ông mà sao nhu nhược quá vậy, hay là anh bị liệt cái ấy rồi nên vợ tức giận mà quản thúc!

Người bạn thân cáu, chắc kiếp trước mày làm hoà thượng chưa bao giờ nhìn thấy đàn bà! Không ai giống mày, đồ sợ đàn bà, có thằng bạn như mày thật là xấu hổ...

Những lúc như vậy chồng chỉ mỉm cười...

Vợ quản được chồng rất là đắc ý, rất là tự hào với những cô vợ hàng xóm, cứ thế được đàng chân lân đằng đầu rồi vợ lấn sân cả Mẹ chồng, ngay cả Mẹ chồng vợ cũng tỏ thái độ mặt nặng mày nhẹ. Đến một ngày, vợ thủ thỉ với chồng về những điều không phải của mẹ chồng.

Chồng ngồi ngây người buồn buồn, thở dài tâm sự cùng vợ:

- Em biết vì sao anh không đánh em không? Vì mẹ anh đấy. Cả đời mẹ khổ sở vì tính Ba thô bạo, chỉ có điều không hài lòng là câu trước câu sau ông đánh mẹ. Mẹ anh bị Ba đánh đến nỗi bầm tím cả mặt, gãy cả ghế. Mẹ anh vì các con mà chịu nhịn cả đời. Mỗi lần nhìn mẹ bị ba đánh, anh tự thề với lòng mình, lấy vợ sẽ không làm vợ đau một đầu ngón tay. Không phải anh sợ em, vì anh không quên được lời mẹ, là đàn bà sinh ra là để đàn ông yêu thương chứ không phải sinh ra để đàn ông đánh.

Vợ ngây người, không tưởng tượng chồng lại rộng lượng đến thế. Kể từ hôm đó, chồng uống rượu con cà con kê với bạn, vợ không gọi cũng không nắm tai kéo đi, đôi lúc còn bưng nước cho chồng uống. Bạn bè đến nhà nhậu vợ vui vẻ phục vụ, chạy đi mua cái này cái nọ về cho chồng cùng bạn bè nhâm nhi

Bạn bè và hàng xóm thấy vợ thay đổi vô cùng ngạc nhiên. Có người hỏi anh chồng:

- Mày dạy vợ cách gì mà cô ấy thay đổi tính nết 100% thế?

Chồng nghiêm túc trả lời:

- Đánh đàn bà chỉ dạy cho đàn bà khẩu phục. Còn yêu thương đàn bà sẽ dạy đàn bà tâm phục!

Cứ sống và làm như vậy, bạn sẽ có một tình yêu đẹp và viên mãn cho đến cuối đời ...

Hãy để hôn nhân luôn là cái nôi của hạnh phúc

Hãy thấu hiểu , độ lượng và bao dung !!!

(Sưu tầm)

Đàm Hà Phú - Đôi ba đồng bạc

Tác giả: Đàm Hà Phú

Hẻm nhỏ, lại cụt, có 53 nóc nhà. Tuy 53 nóc nhà nhưng mà tới gần trăm hộ dân, do có mấy căn nhà cũ, hai ba gia đình cùng sống chung.

Trong hẻm cũng đủ loại người, có mấy người già ưa ngồi uống café sữa trong cái ly nhỏ xíu, đựng trong chén nước sôi giữ ấm, rồi gác chéo chưn nói chuyện đời xưa. Có mấy đứa thanh niên mua hàng vô tội vạ, shipper xanh đỏ ra vô hẻm liên tục. Có người làm hãng sở, sáng sơ mi cà vạt ra xe hơi đi làm như trong phim Hồng Kông. Hẻm có chó, có mèo, có gà ta, có gà tre, thậm chí có nhà còn nuôi cả gà đá.

Hẻm nhỏ nên mọi người đều biết nhau, có thể không biết rành hết mọi người, nhưng ai trong hẻm cũng phải biết bà Tư. Bà Tư nhà khá giả, có đội xe tải, lính của bả toàn lái xe và lơ xe tải, xăm trổ kín người, tuần nào cũng tụ về cái bãi xe cuối hẻm nhậu.

Nhà Bà Tư đầu hẻm, nguyên một vách tường ngang cửa nhà bà Tư thay vì xây hàng rào làm sân thì bà Tư để trống, chỉ láng xi măng. Sáng cho vợ chồng chị Liên với đứa nhỏ bán cơm tấm và hủ tiếu, buổi chiều thì nguyên nhà cô Giàu bán cháo vịt với gỏi cuốn. Ai ra vô nhà bà Tư đều sực nức mùi đồ ăn, mấy người đó buôn bán được, cũng muốn gửi chút tiền gọi là "thuê mặt bằng" cho bà Tư, bà Tư khoát tay, nhớ sạch sẽ giùm tao là được rồi, đôi ba đồng bạc, nghĩa lý gì.

Đó là câu cửa miệng của bà Tư, đôi ba đồng bạc, nghĩa lý gì, cứ cái gì liên quan tới tiền là nghe giọng bà Tư, đôi ba đồng bạc, nghĩa lý gì, bả nói riết rồi cả xóm nói liệu theo bả. Bữa có ông kia đi nhậu về, hứng chí lên cho thằng tài xế tắc xi 500 ngàn, thằng tài xế không dám lấy, đem vô gõ cửa trả lại. Ổng đứng trong nhà cũng la câu y chang, đôi ba đồng bạc mà, nghĩa lý gì, lấy đi chú em. Bà Tư nghe xong bật cười, đù má bắt chước tao.

Bà Tư xuất thân đâu ngoài Quảng, bà theo chồng lưu lạc vô Sài Gòn từ trước 75. Sau 75, chồng bà Tư chết, để lại bà với 5 đứa con nhỏ. Bà tư trở thành trùm vượt biên, bà Tư từng vượt biên tổng cộng 17 lần, trong đó bị bắt nhốt chỉ có 2 lần, còn lại do anh em biên phòng thấy tội, thấy quen, thấy người phụ nữ ôm 5 đứa con nên họ thả về. Một tay bà Tư nuôi 5 đứa con, làm đủ mọi thứ để mưu sinh, mà ngon lành nhứt tới giờ là tổ chức một đội xe vận chuyển cho mấy chợ đầu mối.

Năm người con của bà Tư chỉ có đúng một người đi học đàng hoàng, đó là cô con gái duy nhứt của bà Tư, người được cưng chiều nhứt nhà. Cô học giỏi, lãnh học bổng, rồi ra nước ngoài học và lấy chồng định cư luôn ở bển. Bà Tư làm được nhiêu tiền mua thêm đất, cất nhà gần bên, nên bốn ông con trai còn lại cũng ở loanh quanh trong hẻm.

Họ vẫn tụ tập qua nhà bà Tư nhậu, buổi chiều, cuộc nhậu như mọi cuộc nhậu ở Sài Gòn, vài lon bia và dĩa thịt vịt mua của nhà cô Giàu, ngay cửa, bữa nào vui thì mở ka rao kê ca, cũng mấy bản nhạc bolero nhừa nhựa. Cả bốn người họ đều xuất thân tài xế hoặc bốc vác, đều đen đúa vạm vỡ, giọng nói vẫn mang âm vị xứ Quảng rổn rảng, và cũng ưa khoát tay: đôi ba đồng bạc...

Những ngày tháng Bảy, Sài Gòn bắt đầu phong toả, hẻm cũng gần ủy ban phường nên dân phòng tới chốt luôn. Dịch bệnh lan ra quá nhanh, nỗi sợ dịch bệnh và sự thiếu thốn của những ngày thành phố bị phong tỏa đều thê thảm như nhau.

Nhà chị Liên dính đầu tiên. Chị Liên vẫn hay mua hàng trên mạng, và không biết lần mua hàng nào đó chị đã bị lây. Bà già má chồng chị Liên trở nặng ngay lập tức. Hai chiếc xe cấp cứu với những nhân viên y tế xanh lè kín mít tới đưa cả nhà họ đi, con bé 12 tuổi hằng ngày bưng hủ tiếu cũng bị hốt theo, dù nó âm tính. Rồi nhà cô Giàu cũng dính, lây thêm một nhà nữa. Rồi xịt khuẩn mù mịt, rồi hàng rào, rồi giăng dây trắng đỏ… như mọi con hẻm khác, ở Sài Gòn.

Hai tuần sau con bé con chị Liên trở về hẻm bằng xe của công an. Nó bận bộ đồ xanh kín mít, ôm theo hũ cốt của bà nội nó. Nó nói ba nó nằm chỗ khác, mẹ nó nằm chỗ khác, giờ cũng không liên lạc được. Nó vẫn âm tính nên người ta trả về nhà theo dõi, nhường chỗ cho người khác, ở trỏng đông lắm rồi.

Bà Tư nói mày về ở với ai? Nhà còn ai đâu mà ở. Cũng không ai dám chứa con bé, âm tính vậy chớ biết đâu nó dương trở lại, ai cũng xầm xì. Bà Tư nói thôi vô nhà tao ở. Kệ mẹ, không lẽ bỏ con nhỏ đứng ngoài hẻm hoài. Con bé đưa hũ cốt bà nội về nhà, rồi quảy ba lô qua nhà bà Tư ở. Nó khóc hoài. Bà Tư nạt nó vang cả con hẻm, bà nội mày già thì chết thôi, không bịnh này cũng bịnh khác mà. Ba má má nằm viện ít bữa rồi về, ở đây tao nuôi, có gì đâu mà khóc, cười lên cái cho sáng cái nhà coi.

Đội xe bà Tư có hai chiếc được cấp mã QR để chở hàng rau củ quả từ Tây Nguyên về Sài Gòn, chủ hàng bao ăn ở xét nghiệm cho tài xế mà không ai chịu lái, đám tài xế né hết. Bà Tư biểu hai ông con trai, thôi tụi mày lái đi, chở rau củ về cho người ta ăn nữa, chớ ăn cơm với cá khô hoài ỉa không ra, tội người ta. Rồi bà Tư đưa tiền biểu hai ông con trai mua thêm rau củ quả, chở về hẻm.

Mới đầu bà Tư để cái bàn, là mấy cái bàn cơm Tấm của chị Liên, kê trước cửa nhà, chất rau củ trái cây lên đó, kêu mọi người trong hẻm ra lấy về ăn. Mà mấy nhà có người dính, hoặc mấy nhà không muốn ra đường thì không tới lấy. Bà Tư phiền quá mới đi dọc hẻm nói, thôi bà con mỗi nhà để giùm tui một cái rổ trước cửa. Tui biểu thằng Út đem rau củ quả bỏ vô rổ, đem vô ăn.

Vậy là ông Út nhà bà Tư thêm nhiệm vụ, mỗi khi xe rau củ trái cây về, vác xuống nhà, chia làm nhiều bịch nhỏ, rồi đi dọc hẻm, bỏ vô cái rổ trước nhà mỗi người. Để ngoài nắng chút cho chết mẹ con vi rút đi, lời bà Tư hay nói, rồi ai nấy đem vô nhà nấu ăn. Ở đâu thiếu rau củ chớ hẻm này không thiếu, mỗi nhà còn được cam, chanh, sả, trái cây… đủ thứ.

Ba tuần sau thì chồng chị Liên về. Anh tiều tụy như một cái xác khô, nhưng không phải do bệnh, mà buồn, mẹ mất, vợ còn nằm đâu chưa biết. Anh đón con bé từ nhà bà Tư, cúi đầu cám ơn bà Tư rồi dẫn con bé về nhà. Bà Tư xúc cho một bao gạo, một túi đồ ăn, một bao rau củ, hai cha con lục đục vác về nhà.

Hai cha con loay hoay ở nhà được ít bữa thì xe quân đội tới, chị Liên về, trong một cái hũ. Anh chồng ráo hoảnh, mắt xa xăm vô hồn, im lặng. Còn con bé nó cứ khóc miết. Bà Tư lại chạy qua, nói thôi để đó, hết dịch làm cái đám sau, giờ hai cha con mày ráng sống đi, cho mẹ mày ở trển yên lòng.

Rồi không biết lây ai, tới lượt anh Út nhà bà Tư dính luôn, mà lúc này cả thành phố đang cao điểm dịch, các bệnh viện đều quá tải, anh Út không đi viện nữa, phải tự nhốt mình trong nhà và uống thuốc theo đơn bác sĩ. Không có ai đi phát rau củ thì bà Tư tự đi.

Mỗi khi xe rau củ về, mấy ông con chất xuống cho mẹ, rồi bà Tư tự chia. Buổi chiều, bà Tư kêu anh chồng chị Liên phụ, đẩy cái xe đẩy hàng của mấy thằng tài xế bỏ trong bãi, chất đầy rau củ, trái cây, gạo… bà đi bỏ mỗi nhà một bịch. Xóm riềng cảm ơn bà Tư hoài cũng ngại, cả tháng ăn rau củ của bà Tư mà, có người mới về hẻm không biết, ráng cột tiền vô cái rổ, năn nỉ bà Tư cầm tiền giùm. Bà Tư thấy tiền bèn la lớn, nè, ra lấy tiền vô đi, cái này tao cho mà, đôi ba đồng bạc, nghĩa lý gì, chết có mang theo được đâu, đù má.

ĐÀM HÀ PHÚ 01.12.2021 

MÌNH GIÀ RỒI

(Sưu tầm từ Internet)

mình già rồi nên hãy thật bình tâm
đừng nóng vội khi hiểu lầm chợt đến
đừng cố tình làm vơi đi thương mến
sống chân thành, đoàn kết sẽ đẹp hơn!
tập mỉm cười và tập nói biết ơn
tập cảm thông, buông oán hờn giận dữ
đừng cố gim trong lòng mọi thứ
ta cứ mỉm cười...ta biết đủ là vui!
mình già rồi...quên chuyện cũ đi thôi
người ta ghét mình lâu rồi chắc giờ cũng mệt
thời gian trôi, thật, giả, đúng sai tự người ta đều biết
kẻ tiểu nhân cố tình...ta thua thiệt, có làm sao ?
mình già rồi chẳng quan trọng thấp, cao
chẳng quan tâm ai thế nào nhiều nữa
sáng thức dậy, thấy bình minh ở cửa
thấy người thân yêu mạnh khỏe đã vui rồi!
mình già rồi, cứ yên lặng vậy thôi!
(Sưu tầm từ Internet)

Wo Wang - Từ Phụ hay Hiền Phụ

Tác giả: Wo Wang

Hôm nay là ngày lễ "Từ Phụ" bên Mỹ này, nên sáng nay có người bạn hỏi WW rằng:

- Hôm nay là ngày lễ của cha (ba, phụ thân), vậy mình dùng chữ ngày lễ "Hiền Phụ" được không, hay là dùng chữ "Từ Phụ" mới đúng?

WW nghe hỏi xong mới trả lời rằng:

- Trong tự điển Hán-Việt có hai chữ "Từ Phụ" để chỉ người cha hiền lành, luôn yêu thương mái ấm gia đình và cố chăm lo cho con cái được bình an, cơm no, áo ấm v.v...  Sau đó WW ngừng lại vài giây rồi mới nói tiếp:

- Tự điển Hán-Việt có hai chữ "Hiền Mẫu", nhưng không có hai chữ "Hiền Phụ", bởi vì khi mà hai chữ này tách ra nghĩa của từng chữ một, có thể làm cho người nghe dễ hiểu lầm, vì chữ "Hiền" thì ai cũng biết rồi, nhưng chữ "Phụ" có thể là "Phụ Nữ", hay "Phụ Thân" v.v...Nên hai chữ "Hiền Phụ" tuy không có trong tự điển Hán-Việt, nhưng đã được đa số hiểu ngầm là để chỉ về người phụ nữ ngoan hiền (hiền thục), hay người vợ hiền (như Hiền Thê = Vợ ngoan hiền, giỏi giang v.v...).

Người bạn nghe WW trả lời xong, đã vui vẻ và thích sự trả lời của WW nên đã nói với WW là:

- Ô vậy là từ nay XXX sẽ dùng hai chữ "Từ Phụ" cho ngày lễ của cha (ba, phụ thân).

WW chúc tất cả những ai là cha hoặc sắp được làm cha ngày lễ "Từ Phụ" hôm nay được nhiều vui vẻ và hạnh phúc bên mái ấm gia đình  cha cha cha ......

Wo Wang

Cuộc đời này, biết bao người đã thua ở một chữ: đợi

(Sưu tầm)

Thời gian tựa như dòng nước trôi không ngừng nghỉ, nếu chúng ta không trân quý từng phút giây trong cuộc sống, thì nó sẽ vụt qua rất nhanh, dù có tiền nhiều đến mấy cũng chẳng thể mua lại được.

Tại một ngôi chùa cổ ở Nhật Bản, có một cậu bé mới 9 tuổi tên là Thân Loan (sau này là người sáng lập Chân Tông tịnh độ), quyết định xuất gia đi tìm thiền sư để xuống tóc, khi gặp được thiền sư đã hỏi ông rằng: "Con còn nhỏ thế này tại sao đã muốn xuất gia?".

Lúc đó Thân Loan trả lời: "Năm nay mặc dù cháu mới 9 tuổi nhưng bố cháu đã qua đời, cháu không biết vì sao con người phải chết, vì sao cháu và bố cháu phải rời xa nhau. Vì thế để hiểu được đạo lý này, cháu nhất định phải xuất gia".

Vị thiền sư nói: "Được! Ta hiểu rồi. Ta đồng ý nhận con làm đồ đệ, nhưng hôm nay muộn rồi, chờ đến sáng sớm mai ta sẽ xuống tóc cho con!".

Thân Loan nghe xong liền nói: "Thưa sư phụ, mặc dù sư phụ nói là chờ đến sáng sớm mai sẽ cắt tóc cho con, nhưng con còn nhỏ, con không dám chắc quyết tâm đi tu của con có còn giữ được đến sáng mai không. Mà sư phụ thì đã nhiều tuổi thế này rồi, sư phụ có dám chắc sáng mai tỉnh dậy sư phụ vẫn khỏe mạnh không?".

Vị thiền sư nghe xong liền nói:"Tốt, tốt! Con nói rất hay! Những gì con nói đều đúng, ta sẽ xuống tóc cho con ngay bây giờ".

Vạn vật của thế giới luôn nằm trong sự biến đổi không ngừng nghỉ, con người cũng vậy, không ai biết được tương lai sẽ ra sao? Ngày mai cũng không chắc chuyện gì sẽ đến, có những biến cố bất ngờ trong một khoảng thời gian vô cùng ngắn cũng có thể khiến ta mất đi ngày mai vĩnh viễn. Vì vậy ngày hôm nay, khi ta muốn làm một điều gì đó hãy bắt tay làm, đừng chờ đợi.

Xưa nay, có biết bao nhiêu người thua bởi một chữ "đợi": Đợi đến một ngày nào đó, đợi tương lai, đợi đến khi hết bận, đợi lần sau, đợi khi có thời gian, đợi khi có điều kiện, đợi khi có đủ tiền, đợi cho đến khi không còn duyên phận, đợi đến khi thời thanh xuân trôi qua, đợi đến khi không còn cơ hội, đợi đến khi không còn lựa chọn. Chẳng ai biết trước được tương lai sẽ ra sao, có nhiều việc đợi sẽ thành mãi mãi… đừng để bản thân có quá nhiều nuối tiếc.

Đặc biệt có rất nhiều các bậc cha mẹ, ngày qua ngày vẫn đang chờ đợi trong mỏi mòn…

Chờ con biết đi rồi mới an tâm

Chờ con đi học mới an tâm

Chờ con thi đậu đại học mới an tâm

Chờ con tìm được công việc mới an tâm

Chờ con tìm được người bạn đời mới an tâm

Chờ con kết hôn mới an tâm

Chờ con sinh em bé mới an tâm

Chờ cháu biết đi mới an tâm

Chờ cháu đi học mới an tâm

Chờ cháu thi đậu đại học mới an tâm…

Đáng tiếc, cuối cùng bọn họ đều chưa kịp hưởng thụ cuộc sống, đã vội rời khỏi thế gian này.

Nhân sinh 5 điều không thể chờ đợi…

Nghèo khó không thể đợi, bởi vì thời gian lâu rồi, bạn sẽ chết vì đói.

Khỏe mạnh không thể đợi, bởi vì thân thể một khi suy kiệt rồi, hết thảy mọi thứ đều vô nghĩa.

Giáo dục không thể đợi, bởi vì cây non mà xiêu vẹo, thì khi trưởng thành rất khó để uốn nắn.

Hiếu kính không thể đợi, bởi vì cha mẹ mất rồi, muốn hiếu kính cũng chẳng còn cơ hội.

Thanh xuân không thể đợi, bởi thời gian trôi qua, có nhiều tiền nữa cũng không mua lại được.

Cuộc sống luôn ẩn chứa những điều bất ngờ mà bạn khó có thể lường trước. Đời người như bóng câu qua cửa sổ, chỉ thoáng chốc thôi là sinh mệnh đã trở về với đất. Cuộc sống này ngắn ngủi là vậy! Cho nên, cần tận dụng thời gian, làm những việc có ý nghĩa mới là quan trọng nhất. Quý trọng duyên phận, quý trọng thời gian, chính là quý trọng tính mạng của chính mình.

(Sưu tầm trên mạng)

Lời Nhủ Bạn 4.1

Tác giả: Châu Thái Lê

Con trai ơi, ngày mai mày lấy vợ

mừng có mừng, tao vẫn sợ ớn da

ngày mai này mày thuộc về người ta

biết may rủi phận mười ba bến nước

bạn chí cốt thương mày tao dặn trước

có vợ rồi chớ đi ngược về xuôi

thôi nhé con, từ giã những cuộc vui

ngày chí tối lo lui cui cày cấy

bao nhiêu người đi qua mày đã thấy

được mấy ai thoát ải - Lệnh Của Bà

chỉ con vịt vợ bảo - đấy con gà !

vâng mày ạ, cho yên nhà yên cửa

đừng than trách bởi tự mình chọn lựa

bỏ vỏ dưa sợ gặp nữa vỏ dừa

số trời dành không thiếu cũng chẳng thừa

đời vẫn thế như khi mưa lúc nắng

có giận vợ thì cũng đừng quở mắng

vì đàn bà nói nặng họ nhớ dai

trót sinh ra làm phận râu mày

là hiểu trước đã có ngày thua thiệt

vợ lớn tiếng cọc cằn, mình giả điếc

sợ gì ai lỡ biết sẽ chê cười

miệng thế gian năm họ nói thành mười

giỏi đốc xúi, giúp lời ai giúp của

mình nhẫn nhịn hiền lành thì có bữa

vợ động lòng tự sửa tính hung hăng

dù số xui gặp vợ dữ như chằng

nên độ lượng, khuyên răn nhỏ nhẹ

đá dẫu cứng nước chảy hoài khe khẽ

nhu chế cương là lý lẽ thắng người

đàn bà thường nói ngọt họ sẽ cười

tới chừng đó mặc sức mày dụ khị

thôi, đến đây thơ cũng vừa cạn ý

gẫm thân tao mà thấy đỡ lo

hứa tận tình thở không khí tự do

e đến lúc treo dzò rời sân cỏ

ngày mai sang ngang, dĩ vãng thôi từ bỏ

còn địa chỉ mấy em thì vất đó cho tao ...

Châu Thái Lê