Sunday, February 26, 2023

260 từ ngữ thông dụng của dân Sài Gòn và người miền Nam

(Sưu tầm)

Tổng hợp 260 từ ngữ thông dụng của dân Saigon xưa nói riêng & người miền Nam ngày nay nói chung !

1. À nha = thường đi cuối câu mệnh lệnh dặn dò, ngăn cấm (không chơi nữa à nha)
2. Áo thun ba lá, áo ba lỗ = Áo may ô
3. Ăn coi nồi, ngồi coi hướng = Ăn trông nồi, ngồi trông hướng
4. Âm binh = phá phách (mấy thằng âm binh = mấy đứa nhỏ phá phách)
5. Bà chằn lửa = người dữ dằn (dữ như bà chằn)
6. Ba ke, Ba xạo
7. Bá Láp Bá Xàm
8. Bá chấy bù chét
9. Bà tám = nhiều chuyện (thôi đi bà tám = đừng có nhiều chuyện nữa, đừng nói nữa)
+ Bà quại = bà ngoại
10. Bang ra đường = chạy ra ngoài đường lộ mà không coi xe cộ, hoặc chạy ra đường đột ngột, hoặc chạy nghênh ngang ra đường
11. Bạt mạng = bất cần, không nghĩ tới hậu quả (ăn chơi bạt mạng)
12. Bặc co tay đôi = đánh nhau tay đôi
13. Bặm trợn = trông dữ tợn, dữ dằn
14. Bất thình lình = đột ngột
15. Bẹo = chưng ra (gốc từ cây Bẹo gắn trên ghe để bán hàng ở chợ nổi ngày xưa)
16. Bẹo gan = chọc cho ai nổi điên
17. Bề hội đồng = hiếp dâm tập thể
18. Bển = bên đó, bên ấy (tụi nó đang chờ con bên bển đó!)
19. Biết đâu nà, biết đâu nè = biết đâu đấy
20. Biệt tung biệt tích = không thấy hiện diện
21. Biểu (ai biểu hổng chịu nghe tui mần chi! – lời trách nhẹ nhàng) = bảo
22. Bình thủy = phích nước
23. Bình-dân = bình thường
24. Bo bo xì = nghỉ chơi không quen nữa (động tác lấy tay đập đập vào miệng vừa nói của con nít)
25. Bỏ qua đi tám = cho qua mọi chuyện đừng quan tâm nữa (chỉ nói khi người đó nhỏ vai vế hơn mình)
26. Bỏ thí = bỏ
27. Bùng binh = vòng xoay
28. Bội phần = gấp nhiều lần
29. Buồn xo = rất buồn ( làm gì mà coi cái mặt buồn xo dậy? )
30. Bữa = buổi/từ đó tới nay (ăn bữa cơm rồi về/bữa giờ đi đâu mà hổng thấy qua chơi?)
31. Cà chớn cà cháo = không ra gì
32. Cà chớn chống xâm lăng -Cù lần ra khói lửa.
33. Cà kê dê ngỗng = dài dòng.
34. Cà Na Xí Muội
+ Cà rá = chiếc nhẫn
35. Cà nhỗng = rảnh rỗi không việc gì để làm (đi cà nhỗng tối ngày)
36. Cà nghinh cà ngang = nghênh ngang
37. Cà rem = kem
38. Cà rịt cà tang = chậm chạp.
39. Cà tàng = bình thường, quê mùa,…
40. Cái thằng trời đánh thánh đâm
41. Càm ràm = nói tùm lum không đâu vào đâu/nói nhây
Coi được hông?
42. Cù lần, cù lần lữa = từ gốc từ con cù lần chậm chạp, lề mề, chỉ người quá chậm lụt trong ứng đối với chung quanh … (thằng này cù lần quá!)
43. Cụng = chạm
44. Cứng đầu cứng cổ
45. Chà bá , tổ chảng, chà bá lửa = to lớn, bự
46. Chàng hãng chê hê = banh chân ra ngồi ( Con gái con đứa gì mà ngồi chàng hãng chê hê hà, khép chưn lại cái coi! )
47. Cha chả = gần như từ cảm thán "trời ơi! " (Cha chả! hổm rày đi đâu biệt tích dzậy ông?)
48. Chả = không ( Nói chả hiểu gì hết trơn hết trọi á!)
+ Chả = thằng chả / thằng cha kia
49. Chậm lụt = chậm chạp, khờ
50. Chém vè (dè)= trốn
51. Chén = bát
52. Chèn đét ơi, mèn đét ơi, chèn ơi, Mèn ơi = ngạc nhiên
53. Chết cha mày chưa! có chiện gì dậy? = một cách hỏi thăm xem ai đó có bị chuyện gì làm rắc rối không
54. Chì = giỏi (anh ấy học "chì" lắm đó).
55. Chiên = rán
56. Chịu = thích, ưa, đồng ý ( Hổng chịu đâu nha, nè! chịu thằng đó không tao gả luôn)
57. Chỏ = xía, xen vào chuyện người khác
58. Chổ làm, Sở làm = hãng, xưởng, cơ quan công tác
59. Chơi chỏi = chơi trội, chơi qua mặt
60. Chùm hum = ngồi bó gối hoặc ngồi lâu một chổ không nhúc nhích, không quan tâm đến ai (có gì buồn hay sao mà ngồi chùm hum một chổ dậy?)
61. Chưn = chân
62. Chưng ra = trưng bày
63. Có chi hông? = có chuyện gì không?
64. Dạ, Ừa (ừa/ừ chỉ dùng khi nói với người ngang hàng) = Vâng, Ạ
Dạo này = thường/nhiều ngày trước đây đến nay (Dạo này hay đi trễ lắm nghen! /thường)
65. Dấm da dấm dẳng
66. Dây = không có dây dzô nó nghe chưa = không được dính dáng đến người đó
67. Dễ tào = dễ sợ
68. Dì ghẻ = mẹ kế
69. Dĩa = Đĩa
70. Diễn hành, Diễn Binh= diễu hành, diễu binh (chữ diễu bây giờ dùng không chính xác, thật ra là "diễn" mới đúng)
71. Diễu dỡ = làm trò
72. Dỏm (dởm), dỏm đời, dỏm thúi, đồ lô (sau 1975, khi hàng hóa bị làm giả nhiều, người mua hàng nhầm hàng giả thì gọi là hàng dởm, đồ "lô" từ chữ local=nội địa)
73. Dô diên (vô duyên) = không có duyên (Người đâu mà vô diên thúi vậy đó hà – chữ "thúi' chỉ để tăng mức độ chứ không có nghĩa là hôi thúi)
74. Du ngoạn = tham quan
75. Dù = Ô
76. Dục (vụt) đi = vất bỏ đi (giọng miền nam đọc Vụt = Dục âm cờ ít đọc thành âm tờ, giống như chữ "buồn" giọng miền nam đọc thành "buồng")
77. Dùng dằng = ương bướng
78. Dữ hôn và …dữ …hôn…= rất ( giỏi dữ hén cũng có nghĩa là khen tặng nhưng cũng có nghĩa là đang răn đe trách móc nhẹ nhàng tùy theo ngữ cảnh và cách diễn đạt của người nói ví dụ: "Dữ hôn! lâu quá mới chịu ghé qua nhà tui nhen", nhưng "mày muốn làm dữ phải hôn" thì lại có ý răn đe nặng hơn )
79. Dzìa, dề = về (thôi dzìa nghen- câu này cũng có thể là câu hỏi hoặc câu chào tùy ngữ điệu lên xuống người nói)
80. Dzừa dzừa (vừa) thôi nhen = đừng làm quá
81. Đá cá lăn dưa = lưu manh
82. Đa đi hia = đi chỗ khác.
83. Đài phát thanh = đài tiếng nói
84. Đàng = đường
85. Đặng = được (Qua tính vậy em coi có đặng hông?)
86. Đen như chà dà (và) = đen thui, đen thùi lùi = rất là đen
+ Đền = bồi thường
87. Đêm nay ai đưa em dìa = hôm nay về làm sao, khi nào mới về (một cách hỏi) – từ bài hát Đêm nay ai đưa em về của NA9
88. Đi bang bang = đi nghênh ngang
89. Đi cầu = đi đại tiện, đi nhà xí
90. Đó = đấy , nó nói đó = nó nói đấy
91. Đồ già dịch = chê người mất nết
92. Đồ mắc dịch = xấu nết tuy nhiên, đối với câu Mắc dịch hông 93. nè! có khi lại là câu nguýt – khi bị ai đó chòng ghẹo
94. Đờn = đàn
95. Đùm xe = Mai-ơ
96. Được hem (hôn/hơm) ? = được không ? chữ hông đọc trại thành hôn, hem hoặc hơm
97. Ghẹo, chòng ghẹo = chọc quê
98. Ghê = rất – hay ghê há tùy theo ngữ cảnh và âm điệu thì nó mang ý nghĩa là khen hoặc chê
99. Gớm ghiết = nhìn thấy ghê, không thích
100. Giục giặc, hục hặc = đang gây gổ, không thèm nói chuyện với nhau (hai đứa nó đang hục hặc!)
101. Hãng, Sở = công ty, xí nghiệp
102. Hay như = hoặc là
103. Hậu đậu = làm việc gì cũng không tới nơi tới chốn
Hết = chưa, hoặc chỉ nâng cao mức độ nhấn mạnh (chưa làm gì hết)
104. Hết trơn hết trọi = chẳng, không – "Hết Trọi" thường đi kèm thêm cuối câu để diễn tả mức độ (Ở nhà mà hổng dọn dẹp phụ tui gì hết trơn (hết trọi) á! )
105. Hồi nảo hồi nào = xưa ơi là xưa
106. Hổm rày, mấy rày = từ mấy ngày nay
107. Hổng có chi! = không sao đâu
108. Hổng chịu đâu
109. Hổng thích à nhen!
110. Hột = hạt (hột đậu đen, đỏ) miền nam ghép cả Trứng hột vịt thay vì chỉ nói Trứng vịt như người đàng ngoài
111. Hợp gu = cùng sở thích
112. Ì xèo = tùm lum, …
113. năn nỉ ỉ ôi
114. Kẻo = coi chừng
115. Kể cho nghe nè! = nói cho nghe
116. Kêu gì như kêu đò thủ thiêm = kêu lớn tiếng, kêu um trời,….
Lanh chanh
117. Làm (mần) cái con khỉ khô = không thèm làm
118. Làm (mần) dzậy coi được hông?
119. Làm dzậy coi có dễ ưa không? = một câu cảm thán tỏ ý không thích/thích tùy theo ngữ cảnh
120. Làm gì mà toành hoanh hết zậy
121. Làm nư = lì lợm
122. Làm um lên: làm lớn chuyện
123. Lặc lìa = muốn rớt ra, rời ra nhưng vẫn còn dính với nhau chút xíu
124. Lần = tìm kiếm (biết đâu mà lần = biết tìm từ chổ nào)
125. Lần mò = tìm kiếm, cũng có nghĩa là làm chậm chạm (thằng tám nó lần mò cái gì trong đó dậy bây?)
126. Lắm à nhen = nhiều, rất (thường nằm ở cuối câu vd: thương lắm à nhen)
127. Lẹt đẹt = ở phía sau, thua kém ai ( đi lẹt đẹt! Lảm gì (làm cái gì) mà cứ lẹt đẹt hoài vậy)
128. Lao-tổn (cách dùng từ của Ông Nguyễn Văn Vĩnh có gạch nối ở giữa)
129. Lao-cần (cách dùng từ của Ông Nguyễn Văn Vĩnh có gạch nối ở giữa)
130. Lên hơi, lấy hơi lên = bực tức (Nghe ông nói tui muốn lên hơi (lấy hơi lên) rồi đó nha!
131. Liệu = tính toán
132. Liệu hồn = coi chừng
133. Lô = đồ giả, đồ dỡ, đồ xấu (gốc từ chữ local do một thời đồ trong nước sản xuất bị chê vì xài không tốt)
134. Lộn = nhầm (nói lộn nói lại)
135. Lộn xộn = làm rối
136. Lụi hụi = ???? (Lụi hụi một hồi cũng tới rồi nè!)
137. Lùm xùm = rối rắm,
138. Lụt đục = không hòa thuận (gia đình nó lụt đục quài)
139. Má = Mẹ
140. Ma lanh, Ma le
141. Mã tà = cảnh sát
142. Mari phông tên = con gái thành phố quê mùa
143. Mari sến = sến cải lương
144. Mát trời ông địa = thoải mái
145. Máy lạnh = máy điều hòa nhiệt độ
146. Mắc cười = buồn cười
147. Mắc dịch = Mất nết, không đàng hoàng, lẳng lơ, xỏ lá, bởn cợt.
148. Mặt chù ụ một đống, mặt chầm dầm
149. Mần ăn = làm ăn
150. Mần chi = làm gì
151. Mậy = mày ( thôi nghen mậy = đừng làm nữa)
152. Mét = mách
153. Miệt, mai, báo, tứ, nóc… chò = 1, 2, 3, 4, 5…. 10.
154. Mình ên = một mình (đi có mình ên, làm mình ên)
155. Mò mẫm rờ rẫm sờ sẩm (hài) = mò
156. Mồ tổ! = câu cảm thán
157. Mả = Mồ
158. Muỗng = Thìa, Môi
159. Mút mùa lệ thủy = mất tiêu
160. Nam Tàu Bắc Đẩu
161. Nào giờ = từ trước tới nay
162. Niềng xe = vành xe
163. Ngang tàng = bất cần đời
164. Nghen, hén, hen, nhen
165. Ngoại quốc = nước ngoài
166. Ngon bà cố = thiệt là ngon
167. Ngộ = đẹp, lạ (cái này coi ngộ hén)
168. Ngồi chồm hổm = ngồi co chân ….chỉ động tác co gập hai chân lại theo tư thế ngồi … Nhưng không có ghế hay vật tựa cho mông và lưng … (Chợ chồm hổm – chợ không có sạp)
169. Ngủ nghê
170. Nhan nhản = thấy cái gì nhiều đằng trước mặt
171. Nhắc chi chuyện cũ thêm đau lòng lắm người ơi! = đừng nhắc chuyện đó nữa, biết rồi đừng kể nữa – trích lời trong bài hát Ngày đó xa rồi
172. Nhậu = một cách gọi khi uống rượu, bia
173. Nhiều chiện = nhiều chuyện
174. Nhìn khó ưa quá (nha)= đôi khi là chê nhưng trong nhiều tình huống lại là khen đẹp nếu thêm chữ NHA phía sau
175. Nhóc, đầy nhóc : nhiều
176. Nhột = buồn
177. Nhựt = Nhật
178. Nón An toàn = Mũ Bảo hiểm
179. Ổng, Bả, Cổ, Chả = Ông, Bà, Cô, Cha ấy = ông đó ổng nói (ông ấy nói)
180. Phi cơ, máy bay = tàu bay
181. Quá cỡ thợ mộc…= làm quá,
182. Qua đây nói nghe nè! = kêu ai đó lại gần mình
183. Qua bên bển, vô trong trỏng, đi ra ngoải,
184. Quá xá = nhiều (dạo này kẹt chiện quá xá! )
185. Quá xá quà xa = quá nhiều
186. Quê một cục
187. Quê xệ
188. Rành = thành thạo, thông thạo, biết (tui hổng rành đường 189; này nhen, tui hổng rành (biết) nhen)
190. Rạp = nhà hát(rạp hát), dựng một cái mái che ngoài đường lộ hay trong sân nhà để cho khách ngồi cho mát (dựng rạp làm đám cưới)
191. Rân trời = um sùm
192. Rốp rẽng (miền Tây) = làm nhanh chóng
193. Rốt ráo (miền Tây) = làm nhanh chóng và có hiệu quả
194. Ruột xe = xăm
195. Sai bét bèng beng = rất sai, sai quá trời sai!
196. Sai đứt đuôi con nòng nọc = như Sai bét bèng beng
197. Sạp = quầy hàng
198. Sến = cải lương
200. Sến hồi xưa là người làm giúp việc trong nhà. Mary sến cũng có nghỉa là lèn xèn như ng chị hai đầy tớ trong nhà.
201. Sên xe = xích
202. Sếp phơ = Tài xế
203. Sườn xe = khung xe
204. Tà tà, tàn tàn, cà rịch cà tang = từ từ
205. Tàn mạt = nghèo rớt mùng tơi
206. Tàng tàng = bình dân
207. Tào lao, tào lao mía lao, tào lao chi địa, tào lao chi thiên,… 208. chuyện tầm xàm bá láp = vớ vẫn
209. Tàu hủ = đậu phụ
210. Tầm xàm bá láp
211. Tầy quầy, tùm lum tà la = bừa bãi
212. Té (gốc từ miền Trung)= Ngã
213. Tèn ten tén ten = chọc ai khi làm cái gì đó bị hư
214. Tía, Ba = Cha
215. Tiền lính tính liền, tiền làng tàn liền …!
216. Tòn teng = đong đưa, đu đưa
217. Tổ cha, thằng chết bầm
218. Tới = đến (người miền Nam và SG ít khi dùng chữ đến mà dùng chữ tới khi nói chuyện, đến thường chỉ dùng trong văn bản)
219. Tới chỉ = cuối
220. Tới đâu hay tới đó = chuyện đến rồi mới tính
221. Tui ưa dzụ (vụ) này rồi à nhen = tui thích việc này rồi ( trong đó tui = tôi )
222. Tui, qua = tôi
223. Tụm năm tụm ba = nhiều người họp lại bàn chuyện hay chơi trò gì đó
224. Tức cành hông = tức dữ lắm
225. Tháng mười mưa thúi đất
226. Thắng = phanh
227. Thằng cha mày, ông nội cha mày = một cách nói yêu với người dưới tùy theo cách lên xuống và kéo dài âm, có thể ra nghĩa khác cũng có thể là một câu thóa mạ
228. Thấy ghét, nhìn ghét ghê = có thể là một câu khen tặng tùy ngữ cảnh và âm điệu của người nói
230. Thấy gớm = thấy ghê, tởm (cách nói giọng miền Nam hơi kéo dài chữ thấy và luyến ở chữ Thấy, "Thấy mà gớm" âm mà bị câm)
231. Thèo lẽo = mách lẻo ( Con nhỏ đó chuyên thèo lẽo chuyện của mầy cho Cô nghe đó! )
232. Thềm ba, hàng ba
233. Thí = cho không, miễn phí, bỏ ( thôi thí cho nó đi!)
234. Thí dụ = ví dụ
235. Thiệt hôn? = thật không?
236. Thọc cù lét, chọc cù lét = ??? làm cho ai đó bị nhột
237. Thôi đi má, thôi đi mẹ! = bảo ai đừng làm điều gì đó
238. Thôi hén!
239. Thơm = dứa, khóm
230. Thúi = hôi thối
231. Thưa rĩnh thưa rãng = lưa thưa lác đác
232. Trà = Chè
233. Trăm phần trăm = cạn chén- (có thể gốc từ bài hát Một trăm em ơi – uống bia cạn ly là 100%)
234. Trển = trên ấy (lên trên Saigon mua đi , ở trển có bán đồ nhiều lắm)
235. Trực thăng = máy bay lên thẳng
236. Um xùm
237. Ứa gan
238. Ứa gan = chướng mắt
239. Vè xe = chắn bùn xe
240. Vỏ xe = lốp
241. Xả láng, sáng về sớm,
242. Xà lỏn, quần cụt = quần đùi
243. Xài = dùng, sử dụng
244. Xảnh xẹ, Xí xọn = xảnh xẹ = làm điệu
245. Xe cam nhông = xe tải
246. Xe hơi = Ô tô con
247. Xe nhà binh = xe quân đội
248. Xe đò = xe chở khách, tương tự như xe buýt nhưng tuyến xe chạy xa hơn ngoài phạm vi nội đô (Xe đò lục tỉnh)
249. Xe Honda = xe gắn máy ( có một thời gian người miền Nam quen gọi đi xe Honda tức là đi xe gắn máy – Ê! mầy tính đi xe honda hay đi xe đạp dậy?)
250. Xẹp lép = lép xẹp, trống rổng ( Bụng xẹp lép – đói bụng chưa có ăn gì hết)
251. Xẹt qua = ghé ngang qua nơi nào một chút (tao xẹt qua nhà thằng Tám cái đã nghen – có thể gốc từ sét đánh chớp xẹt xẹt nhanh)
252. Xẹt ra – Xẹt vô = đi ra đi vào rất nhanh
253. Xí = hổng dám đâu/nguýt dài (cảm thán khi bị chọc ghẹo)
254. Xí xa xí xầm, xì xà xì xầm, xì xầm= nói to nhỏ
255. Xía = chen vô (Xí! Cứ xía dô chiện tui hoài nghen! )
256. Xiên lá cành xiên qua cành lá = câu châm chọc mang ý nghĩa ai đó đang xỏ xiên mình ???? (gốc từ bài hát Tình anh lính chiến- Xuyên lá cành trăng lên lều vải)
257. Xiết = nổi ( chịu hết xiết = chịu hổng nổi = không chịu được)
258. Xỏ lá ba que = giống như chém dè (vè), tuy nhiên có ý khác là cảnh báo đừng có xen vào chuyện của ai đó trong câu: "đừng có xỏ lá ba que nhe mậy"
259. Xỏ xiên = đâm thọt, đâm bị thóc chọc bị gạo,… (ăn nói xỏ xiên)
260. Xưa rồi diễm = chuyện ai cũng biết rồi (gốc từ tựa bài hát Diễm xưa )

Hề ta trở lại gian nhà cỏ - Tô Thùy Yên

Hề ta trở lại gian nhà cỏ
Tô Thùy Yên
 
Hề, ta trở lại gian nhà cỏ
Giữa cánh đồng không, bên kia sông
Trống trải hồn ta, cơn gió rã,
Tiếng tàn tàn rụng suốt mênh mông.
 
Hừng đông hùng vĩ và thanh thản
Sương hứa nguyên ngày nắng rực say.
Ta dậy khi gà truyền nhiễm gáy,
Chân mây rách đỏ vết thương dài.
 
Ta ngồi trước ngõ nghe xao động
Trời đất bào thai cựa cựa nhanh,
Mầm cỏ ngoi ngoi lên rạo rực,
Con chim chèo bẻo hót lanh chanh.
 
Ta ngồi cho đến khi trời trắng,
Đồng ruộng xanh đông đúc tiếng người.
Ta rảo quanh làng hóng chuyện phiếm.
Đời người cũng chuyện phiếm mà thôi.
 
Ở đây, ta có dăm người bạn,
Phúc tự tâm, không lý đến đời.
Ở đây, ta có dăm pho sách
Và một dòng sông, mấy cụm mây...
 
Dòng sông u hiển trôi vô lượng,
Dòng sông hiền triết chảy vô tâm
Mà ta ngưỡng vọng như sư phụ,
Mà ta thân thiết tựa tri âm...
 
Lòng ta vô sự, ta vui vẻ.
Bướm với hoa cùng bay nhởn nhơ.
Mùa hạ tàn trôi trôi đốm lửa.
Dòng ngày tháng trắng chảy lơ mơ.
 
Quên quên, nhớ nhớ tiền sinh kiếp.
Thiên cổ mang mang, thế sự nhoà.
Trận lốc cười tròn trên quá vãng.
Ta làm lại cả tâm hồn ta.
 
Buổi trưa như buổi trưa nào đó,
Tiếng võng đưa đưa tịch mịch mùi,
Điệu hát ầu ơ hoa cỏ lịm,
Nước mây buồn bã chợt quên trôi.
 
Ta thiếp trong vòm xanh đại thọ
Đời đời giương rộng lượng bao dung.
Ví dù ta ngủ không còn dậy,
Ắt hẳn lòng ta cũng dửng dưng.
 
Chuyện trần thế bấy lâu thanh thoả
Sống một ngày, ta rõ một ngày.
Thôi vướng mắc dài duyên với nợ
Ân oán đời, phong kiếm rửa tay.
 
Còn lại chăng cây đàn lở tróc,
Gảy mình nghe đôi điệu xưa xưa.
Còn lại chăng chút u hoài mốc
Pha cùng rượu uống đến say thua.
 
Gặp buổi trời mưa bay phới phới,
Lá cành sáng rỡ sắc hồi xuân.
Ta nhìn ngọn cỏ, lòng mê mẩn,
Nghĩ tới đời ràn rụa thâm ân.
 
Sống trên đời, chuyện ghê gớm quá.
Vậy mà ta sống có kỳ không?
Nước mắt ta tuôn khi nghĩ tới
Những người đã chết, chết như rơm...
 
Gặp buổi trời trong dàn bát ngát,
Ngọn cây, ô! đã giát hoàng hôn.
Cơn gió mơn man bờ bụi rậm
Kể dạo quanh vườn chuyện trống không.
 
Ta ngắm gốc cây nứt nở vỏ,
Gốc cây to đến mấy người ôm,
Nghĩ tới bao điều thầm lặng lớn
Trí ta không đủ lực đo lường.
 
Nên ta phó mặc cho trời đất,
Trời đất vô ngôn lại bất nhân.
Nên ta lẳng lặng đi đi khuất
Trong lãng quên xanh hút thời gian.
 
Đêm tối êm ru lời thủ thỉ.
Bên hè có tiếng dế ca ran.
Vầng trăng ta thấy thời thơ ấu
Mọc lại cho ta thuở xế tàn.
 
Hình như mọi sự đều như thế.
Kể cả lòng ta cũng thế thôi.
Các việc vô cùng làm miết miết,
Quên tiệt đời ta như nấm mai.
 
Trăng, bạn hiền xưa giờ tái ngộ.
Ta thức đêm nay chơi với trăng,
Nghĩ tội thương sau này, mãi mãi,
Quanh mồ ta, trăng phải lang thang
 
Hề, ta trở lại gian nhà cỏ,
Sống tàn đời kẻ sĩ tàn mùa.
Trên dốc thời gian, hòn đá tuột
Lăn dài kinh động cả hư vô.
 
Xa nghe đợt gió lên cơn bão,
Nhân loại quay cuồng biến đổi sâu.
Bầy chó năm châu cắn sủa rộ,
Quỷ ma cười khóc rợn đêm thâu.
 
Cuộc cờ kỳ lạ không bày tướng,
Ăn sạch quân, trừ tính được thua.
Hỡi ai tráng sĩ mài dao nhọn,
Xin nhớ đời không mỗi sắc vua.
 
Hề, ta trở lại gian nhà cỏ,
Tử tội mừng ơn lịch sử tha.
Ba vách, ngọn đèn xanh, bóng lẻ,
Ngày qua ngày cho hết đời ta.
 
Nguồn: Tô Thuỳ Yên, Tuyển tập thơ, 2018, tr.66-71

Thursday, February 23, 2023

CHUYỆN THƯỜNG NGÀY ở HUYỆN CAM (Orange County)


Tôi thân với cụ có lẽ cũng ngoài ba chục năm rồi, từ khi chúng tôi còn sinh hoạt chung ở một xứ đạo dưới Quận Cam, thủ đô của người Việt tỵ nạn Cộng Sản.

Cụ kể, năm 24 tuổi cụ gia nhập quân đội, vì ít học nên chỉ được có cái lon Binh Nhì sau khi mãn khóa huấn luyện ở quân trường. Sau hơn 15 năm chiến đấu, ì ạch leo mãi mới lên được chức Thượng Sĩ Già, nhờ may mắn mà thân thể vẫn còn nguyên vẹn. Cấp hạ sĩ quan, cụ chỉ bị cải tạo ngắn hạn rồi được … tha về. Năm 1982 vợ chồng dành dụm được mấy cây vàng, thế là cụ và 2 người con lớn xuống thuyền đi vượt biên, năm 1983 cụ được chính quyền Mỹ mở lượng hải hà nhận vào nước định cư.

Ở cái số tuổi ngoài 5 bó, mà vốn liếng chữ nghĩa ở Việt Nam chỉ nằm ở mức tiểu học, qua Mỹ, không học dù 1 ngày tiếng Anh, nên cụ chẳng tìm ra được công việc gì để nuôi con và nuôi thân ngoài lãnh trợ cấp xã hội. Vậy mà nước Mỹ nhân ái còn cho phép cụ bảo lãnh được vợ mấy năm sau. Năm 1989 vợ cụ và 3 cô con gái út được cụ bảo lãnh qua Mỹ đoàn tụ.

Vào thời điểm gần hết tiêu chuẩn lãnh trợ cấp thì mấy cô con gái út xuất hiện, thế là lại thêm được ít năm nữa, mãi cho đến khi con cái cụ đều ra trường Trung Học và bước vào Đại Học. Nhìn lại, cả đời gia đình nhà cụ, đều được ông chính phủ Mỹ lo cho từ A đến Z, từ tiền trợ cấp đến phiếu thực phẩm, từ bảo hiểm y tế đến housing (một hình thức hỗ trợ tiền thuê nhà cho các hộ nghèo). Tuy có hơi chật vật tí nhưng tần tiện tí và đi làm thêm mấy công việc lặt vặt, thì cũng đủ cho cụ lâu lâu mua thêm vài chai bia, một hai chai rượu để giải sầu, nỗi sầu nhớ về cố hương …

Cứ thế, thời gian trôi đi, vợ chồng cụ chuyển từ tiền trợ cấp sang tiền già, còn mấy khoản kia vẫn chưa bao giờ ngưng trệ hay trễ nải. Cứ chịu khó làm thủ tục khai báo đều đặn, lúc nào cũng có bà con đồng hương mình giúp mà, cứ thế là những khoản liên quan đến trợ cấp của chính phủ sẽ đến tay người nhận đúng ngày mỗi tháng.

Sau tuổi 65 vợ chồng cụ lại còn được hưởng thêm nhiều thứ phúc lợi khác từ ... "tiền túi" của ông chính phủ Hoa Kỳ, những món ân tình đó đến từ đâu và do ai hai cụ chẳng hề bận tâm, cứ … vô tư chấp nhận nó như một thứ phải có ở cái đất nước thiên đường này, như mặt trời phải xuất hiện ở hướng Đông vào mỗi buổi sáng và sẽ … lặn đi vào mỗi buổi chiều tà, có lẽ chỉ ngưng sau khi hai cụ rời bỏ thế gian này ra đi vĩnh viễn, trả lại cái số an sinh xã hội cho nước Mỹ vĩ đại.

Lâu lâu đến thăm hai cụ tôi nhận ra một điều là, càng ngày cái căn hộ 2 phòng ngủ 2 phòng tắm họ ở được chính phủ trợ giúp cho hơn nửa giá tiền, càng cũ đi và xuống cấp theo thời gian, y hệt như sức khỏe và tuổi tác cùa hai cụ. Có điều thật kinh hoàng là căn nhà vẫn thế nhưng càng ngày càng chật chội và tăm tối hơn lên.

Chả có cụ nào nói được hơn vài chữ tiếng Anh, thế mà chả hiểu sao, ở đâu, chính quyền phát cái gì, ở đâu hội thiện nguyện cho cái gì, hai cụ đều nắm rõ, chắc như bắp chuối. Và cứ thế, kiến tha lâu đầy tổ, cái căn hộ của hai cụ chứa và chất toàn đồ ăn, rau, củ, quả, thịt, cá đóng hộp chất đầy những cái kệ cao gần đụng nóc nhà. Rồi lại còn các thứ hạt làm bằng ngũ cốc cho các bữa ăn sáng của người Mỹ có tên cereals cũng đủ thứ và đủ loại. Nhà của hai cụ phải nói ngập tràn thức ăn khô chẳng khác gì các tiệm tạp hóa nhỏ, đủ nuôi một đạo quân chục đứa trong vòng nửa năm.

Mỗi lần tôi đến thăm hai cụ, tôi đều nhỏ nhẹ khuyên nên bỏ bớt đi vì có tới 90% lượng đồ hộp mà hai cụ tàng trữ đều đã quá hạn, có cái quá hạn trên 2-3 năm, thế nhưng cụ ông nhất định không chịu bỏ đi bất kỳ thứ gì.

"Bác ạ, mình không ăn, lấy về làm gì cho chật nhà?"

"Mình không lấy, cũng có đứa khác lấy! Chú qua nhà vợ chồng ông Toàn xem, họ còn lấy nhiều hơn chúng tôi nữa."

À thì ra đâu phải chỉ có mình hai cụ.

"Thế bác không ăn, lấy về làm gì. Để hư đi có tội chết. Ngoài kia có biết bao nhiêu người đói đấy bác ạ"

"Ôi, chú cứ lo hão, chuyện đó đã có chính phủ lo. Đất nước này chứ có phải Việt Nam đâu mà lo đói!"

Thật, chẳng phải chỉ có mình hai cụ, mà cái cộng đồng người Việt cao niên ở Quận Cam này đông cụ như vậy lắm. Họ lại thương yêu đùm bọc lẫn nhau, cứ ở bất kỳ nơi nào có phát cái gì miễn phí, là nguyên cả một mạng lưới toàn cầu Quận Cam của người Mỹ gốc Việt í ới kéo nhau đi như đi … trẩy hội, đúng ngày và đúng địa điểm. Chả cần tiếng Anh tiếng U gì thì những bản thông tin miệng kia cũng quá là chính xác.

Gần chục năm nay, hai cụ bước qua cái tuổi Bát Tuần, mà cứ hơn 8 bó là cho dù có gìn giữ sức khỏe cách mấy thì cơm bệnh viện thường xuyên hơn cơm nhà. Cái bệnh viện nổi tiếng 5 sao tên Fountain Valley lại đông đảo đội ngũ bác sĩ, y tá nói tiếng Việt và lẽ đương nhiên có kèm theo nhân viên thông dịch người Việt khi cần. Các cụ lớn tuổi ở đây chả ai phải lo lắng cái gì, cứ gọi khẩn cấp là xe đưa rước đến tận nơi và giao tận điểm, không sai trật đi đâu cả. Tiền chi phí bệnh viện cũng chả phải lo, đã có nước Mỹ vĩ đại.

Cái hệ thống y tế, bác sĩ gia đình, bác sĩ chuyên môn, nha sĩ và dược sĩ trong cộng đồng Việt ở Quận Cam nổi tiếng là tốt và thương yêu lo lắng cho các cụ. Không một dịch vụ nào được chính phủ chi trả mà họ không giới thiệu đến các cụ, từ những dịch vụ khám bệnh đến các phương tiện chuyên chở và đưa đón, qua đến thuốc men đều được người Việt mình lo lắng cho các cụ tất tần tật. Vào nhà các cụ, cái gì chứ ba cái thuốc cao máu, cao mỡ, tiểu đường, trợ ăn, trợ ị … không thứ gì không có, mà lại có dư giả thừa mứa, nhiều khi không xài hết, họ còn chuyển về Việt Nam cho bà con giòng họ xài ké. Đây là chuyện có thật 100% vì chính miệng các cụ nói ra cơ mà.

Các văn phòng bác sĩ và dược sĩ ở Quận Cam lại rất tỉ mỉ, kỹ lưỡng và chu đáo trong việc chăm sóc cho các cụ. Những thứ thuốc men đắt tiền này, đa số người Mỹ mắc cùng thứ bệnh … thường khóc không ra tiếng vì đắt đỏ không có tiền mua, trong khi các cụ Mỹ gốc Việt ở Quận Cam lại có ê hề, có thừa mứa, cứ đến ngày đến tháng là được "refill" đúng hẹn, xài không hết cho, cho không hết liệng bỏ, đã thế, lại còn có xe chở đến giao tận nhà. Cần gì học tiếng Anh cho nó mệt.

Đấy, vậy mà có hơn 90% các cụ, năm 2020 đã bỏ phiếu bầu cho Donald Trump và đảng Cộng Hòa nữa đấy. Cái này người Việt có câu "ăn cây nào rào cây đấy" thật đúng.

Khi nói chuyện với các cụ, lại khám phá ra một điều khá thú vị là con số cụ Hòa, cụ Toàn, cụ Toản, cụ Danh như này ở Quận Cam nhiều lắm luôn.

Mấy năm trước, cụ bà phải giải phẫu gan, nằm bệnh viện 5 sao Fountain Valley khá lâu, sau khi ra viện, lại được chuyển qua một cơ sở mang tên Cơ Sở "ABC Phục Hồi" – rehab ở Garden Grove – mỗi người một phòng, đầy đủ tất cả những gì một bệnh nhân cần có, mà lại thuộc dạng hạng sang, được tài trợ 100% từ chính phủ Mỹ. Chả biết, nếu không có bảo hiểm y tế thì giá sẽ là bao nhiêu một ngày, chắc chắn không rẻ tí nào. Nước Mỹ không là thiên đường thì trên quả đất này làm gì có thiên đường!

*** Thấy sao viết vậy, không thêm bớt và nhất là không hề có ý gì khác ngoài viết như một bản báo cáo của báo Mỹ ... bằng tiếng Việt. Thề không gian dối …

*** Những độc giả trí thức khó tánh xin thông cảm vì như một độc giả khó tánh trên FB đã nói, văn của tôi thuộc dạng văn chương bình dân, chữ nghĩa tầm thường, thích hợp cho người dân ... lao động, nên có khi kiểu viết dễ bị hiểu lầm là chế nhạo thiên hạ. Thông cảm dùm nhé, có nhiêu, chả sửa được.
FB Giao Thanh Phạm

Monday, February 13, 2023

10 CÁI NGU PHẢI TRÁNH

1 - Hùn vốn làm ăn chung chạ.
Nghĩ rằng anh em bạn bè thì lo gì.
Nhưng thành công hay thất bại rồi cuối cùng cũng mất đoàn kết hoặc tan rã.

2 - Cho mấy thằng bài bạc mượn tiền.
Muốn giúp nó làm lại cuộc đời
Nhưng cuối cùng phải kêu nó bằng ông nội rồi suốt ngày quỳ lạy nó mà cũng chẳng lấy được đồng nào.

3 - Bỏ tiền để thuê người quen làm.
Nghĩ rằng sẽ tốt, giá cả phải chăng và dễ kêu khi hư hỏng đặc biệt là tạo việc làm cho họ.
Nhưng kết quả hoàn toàn ngược lại. Ngậm bồ hòn khen ngọt mà mang ơn hệ suốt đời hoặc là sẽ trách nhau rồi mất đoàn kết.

4 - Làm thầy dạy thằng dại.
Cứ nghĩ sẽ dạy nó khôn lên
Nhưng Kết quả là nó mang họa về hết cho mình và biến mình thành thằng dại.

5 - Bán đất lấy tiền gửi ngân hàng .
Nghĩ cho chắc ăn và tiện lợi.
Nhưng Bán 3000 m2 gửi ngân hàng 3 năm rút ra 300 m2 cũng không mua nổi.

6 - Làm thuê cho người chủ không có đạo đức.
Nghĩ rằng mình chỉ làm thuê lấy tiền.
Nhưng cuối cùng mình biến mình thành thằng thất đức. Vì ông chủ chỉ nói còn mình thì làm.

7 - Kết hôn mà không có tình yêu.
Nghĩ rằng cưới về rồi yêu.
Nhưng chưa kịp yêu thì đã ly hôn còn không thì sống bên nhau nhưng không biết mùi hạnh phúc.

8 - Gửi tiền người khác mua đất mà không đứng tên.
Vì lòng tin tưởng và cũng chẳng bao nhiêu tiền.
Nhưng mấy năm sau giá đất nhảy lên mấy chục lần kèm theo lòng tham con người nổi dậy bắt đầu sinh tranh chấp.

9 - Sống thiếu lập trường (đẽo cày giữa đường).
Nể người nên ai nói gì cũng theo.
Nhưng kết quả mình chẳng làm được việc gì cho tốt hết.

10 - Sống hạ tiện.
Cứ nghĩ nhịn ăn để tích góp về già.
Nhưng chưa già đã chết hoặc già rồi thì tiền núi cũng chẳng cần vì đã kiệt sức.

Tuesday, February 7, 2023

Lê Hựu Hà - Hãy Ngước Mặt Nhìn Đời

Tác giả: Lê Hựu Hà

Cười lên đi em ơi!
Dù nước mắt rớt trên vành môi
Hãy ngước mặt nhìn đời,
Nhìn tha nhân ta vang tiếng cười.
Ta không cần cuộc đời
Toàn những chê bai và ganh ghét
Ta không cần cuộc đời
Toàn những khoe khoan và thấp hèn

Cười lên đi em ơi
Cười để dấu những dòng lệ rơi
Hãy ngước mặt nhìn đời
Nhìn đổi thay ta vang tiếng cười
Ta không thèm làm người
Thà làm chim trên rừng hoang vắng
Ta không thèm làm người
Thà làm mây bay khắp phương trời

Yêu thương gì loài người
Ngoài những câu trao chuốt với đời
Ngoài những toan tính trong tiếng cười
Và những âm mưu dọn thành lời
Ta chỉ cần một người
Cùng với ta đợi chết mỗi ngày
Rồi hóa thân trong loài hoa dại
Để muôn đời không biết đớn đau

Cười lên đi em ơi
Cười để dấu những dòng lệ rơi
Hãy ngước mặt nhìn đời
Chờ ngày xuôi tay xong kiếp người
Yêu thương gì loài người
Toàn những chê bai và ganh ghét
Yêu thương gì cuộc đời
Toàn những phô trương và thấp hèn

Yêu thương gì loài người
Ngoài những câu trao chuốt với đời
Ngoài những toan tính trong tiếng cười
Và những âm mưu dọn thành lời
Ta chỉ cần một người
Cùng với ta đợi chết mỗi ngày
Rồi hóa thân trong loài hoa dại
Để muôn đời không biết đớn đau

Cười lên đi em ơi
Cười để dấu những dòng lệ rơi
Hãy ngước mặt nhìn đời
Chờ ngày xuôi tay xong kiếp người
Yêu thương gì loài người
Toàn những chê bai và ganh ghét
Yêu thương gì cuộc đời
Toàn những phô trương và thấp hèn