ĐẠO NGHĨA VỢ CHỒNG...

Vợ chồng ăn ở với nhau, trông cậy vào nhau lúc ốm đau bệnh hoạn, chứ lúc khỏe mạnh, thảnh thơi, dễ gì ai lại cần tới ai. Dù vui buồn, sướng khổ, hay gặp lúc nguy nan thì cũng phải yêu thương đùm bọc nhau, đó mới là phải đạo. Đạo nào sâu cho bằng đạo vợ chồng.

Người chồng là tay trái, người vợ là tay phải. Tay trái sờ tay phải không có cảm giác gì, nhưng có một ngày, tay trái chảy máu, tay phải nhất định sẽ giúp cầm máu.

Có một ngày, tay trái ngứa ngáy, tay phải nhất định sẽ gãi ngứa cho tay trái.

Có một ngày, tay trái cầm đồ mệt mỏi, tay phải nhất định sẽ giúp tay trái bưng đồ.

Cho nên không được ghét bỏ tay phải của bạn, càng không thể ghét bỏ tay trái của bạn. Bởi vì tay trái nắm tay phải mới tạo nên cuộc đời trọn vẹn, nắm bàn tay của nhau tới tận cuối đời, giúp đỡ nhau trong lúc hoạn nạn, bình đạm mới thật là yên vui.

Một người cả đời chỉ yêu bạn, thương bạn, lo lắng cho bạn, đây chính là hạnh phúc.

Vạn người theo đuổi không bằng một người yêu thương.

Vạn người nuông chiều không bằng một người thấu hiểu.

Không phải tất cả mọi người trên đời này đều có thể yêu nhau bằng tất cả trái tim.

Những ai đi lướt qua đều là cảnh, những người đụng phải vai đều là khách.

Người nhớ bạn, yêu bạn mới là người chia sẻ ngọt bùi cùng bạn

Hãy trân trọng! Trân trọng..!

( https://tinhhoa.net/dao-nghia-vo-chong-se-tron-ven-khi-ban-tay-chi-nam-mot-ban-tay.html )

Thành kính phân ưu thầy Giuse Hoàng Văn Long

Chúng em học sinh trường Trung Học Nguyễn Khuyến, quận Tân Bình, tỉnh Gia Định, xin thành kính chia buồn cùng cô và gia đình.

Nguyện xin Chúa nhân từ đón nhận linh hồn thầy Giuse vào nơi vinh phúc .

Quán Ven Đường: Trí tuệ nhân tạo giả giọng nói lường gạt lấy tiền….

Trích lại từ bài viết của thầy Huỳnh Chiếu Đẳng (HCD) 9-Mar-2023

-----------

Nguồn tin và chi tiết : https://biz.crast.net/they-thought-their-loved-ones-were-calling-for-help-it-was-an-ai-scam/

 

HCD : Viết chữ đen : Nhiều người bị gạt, thí dụ : bà Ruth Card, 73 tuổi ở Regina (Canada), nhận được phone từ người lạ nói cháu bà, anh Brandon, bị tạm giam, không có smartphone để liên lạc và cần một số tiền để đóng thuế chân để được tại ngoại.

AI giả giọng nói đang tràn lan, hầu hết nạn nhân đều khó xác định được thủ phạm. Các công ty tạo ra AI cũng chưa có luật hay phải chịu trách nhiệm về việc kẻ khác dùng nó để gạt người khác. Chỉ cần nghe giọng một người trong 5 giây đồng hồ, AI bắt chước được giọng người đó y như thật.

Kết luận :Hậu giả nhiều lắm, kể vài chuyện :

1. Những bài diện văn, những lời phát biểu của các nhân vật quan trọng từ nay trờ đi sẽ khó phân biệt được giả chân.

2. Giọng ca vàng của các ca sĩ nổi tiếng một vài năm tới sẽ trở thành "giọng ca bèo"

3. "Bạn bè thân nhân" "gặp nạn" và sẽ giận nhau liên chia (gặp nạn mới mươn tiền được … Tui quen nó từ nhỏ, cứ tường nó là người đàng hoàng, nó mượn tiền tôi, giờ đây nói ngược.

4. …………..

.………

13. Đã manh nha hình ảnh và video của "chính các bạn" làm chuyện phi pháp bị quay phim tại trận lan trà trên "mạng xã hội"

Rồi sao : Để tránh cho "thân nhân AI" gọi cell phone đến mượn tiền thì các bạn nên có con số mật mã cho gia đình, hay hỏi tùng lum chi tiết cá nhân thì "thân nhân AI" sẽ lòi mặt gian ngay. Thí dụ trường hợp cháu gọi bà xin tiền như trên thì bà nên hỏi cháu vậy chớ cha mẹ con làm đám cưới ở nhà thờ nào, ở city nào…năm nào, hỏi em gái con tên gì…Dĩ nhiên hỏi một lúc thì "thân nhân AI" bí xị.

-----------

Vết Sẹo

LÊ THÚY BẢO NHI

(Tuổi Trẻ Online 24/04/2004)

TTCN - Mẹ ruột chúng tôi mất sau khi sinh em trai út của tôi. Chị Như, chị hai tôi, lúc đó mới lên mười. Tôi, đứa con gái thứ hai, lên tám ốm quặt quẹo. Sau nữa, thằng Thành, năm tuổi, tròn như củ khoai ngơ ngác đi tìm mẹ suốt ngày.

Hai năm sau cha tôi tục huyền với người phụ nữ con nhà gia thế, một phụ nữ đẹp mới 27 tuổi. Chúng tôi gọi người này là "má". Cha đi làm từ sáng đến tối, giao phó toàn bộ việc chăm nom con cái cho má tôi. Má làm trăm thứ việc không mấy khi ngơi tay. Chị em tôi no đủ, sạch sẽ, nhà cửa chúng tôi gọn gàng, bữa cơm dọn lên lúc nào cũng nóng sốt.

Cha tôi chung sống với má sau được ba năm thì đau nặng rồi mất. Lúc sắp ra đi, cha không còn nói được chỉ nhìn má tôi rồi khóc. Má lúc đó trẻ quá, đẹp quá lại chẳng phải má ruột của chúng tôi...

Cha vừa nằm xuống được mươi ngày đã có người đến đòi xiết nhà, xiết đồ. Gia đình nhà má khăng khăng bắt má về gả chồng. Rồi một ngày kia má kêu bán nhà, trả hết nợ rồi lặng lẽ dắt díu chúng tôi đi. Đó là năm 1978. Chúng tôi ở đậu nhà người chị họ xa của má, gọi là dì tư Tím. Dì làm nghề ướp cá, bán cá, dì góa bụa và nghèo khó. Căn nhà của dì không khác hơn cái chòi canh dưa là mấy, vậy mà còn chứa thêm má và bốn đứa chúng tôi. Dì tư Tím đem biếu ba con gà mái dầu cho một người quen để xin cho má một chân hộ lý trong bệnh viện đa khoa.

Hằng ngày, má dậy từ 3g30 sáng, vào bệnh viện nấu nước, châm nước cho những bệnh nhân dậy sớm rửa mặt, pha sữa, pha trà để kiếm thêm chút tiền còm mua sách vở cho chị em tôi đi học. Sáu giờ má tất tả về nhà lo cho chúng tôi ăn sáng và đến trường. Bảy giờ má trở lại bệnh viện lau cầu thang, lau sàn, cọ rửa nhà vệ sinh, thay trải giường cho người bệnh, gom rác đem đi đốt… Sau năm giờ chiều, má còn nhận giặt thuê quần áo cho những bệnh nhân khá giả. Đến tám giờ tối má mới về đến nhà, mệt rã rời.

Hôm nào mưa gió má về sớm hơn. Má mua về cho chị em tôi mỗi đứa một trái bắp nướng hay một túi đậu nành rang thơm giòn. Mấy chị em nằm bên má trên một manh chiếu rách, nghe má kể chuyện đời xưa. Thằng út Tài sợ lạnh cứ ôm chặt má mà khen sao má ấm quá. Thằng Thành nhõng nhẽo đòi má gãi lưng. Cũng có khi má dạy chúng tôi những bài hò, bài vè để cả nhà thành một "dàn đồng ca" rất ăn ý, rất vui nhộn, mặc ngoài kia gió thổi mưa tuôn…

Mỗi năm vào ngày giỗ mẹ tôi, má làm một mâm cơm tươm tất. Rồi má thắp mấy nén nhang thơm, gọi hết bốn chị em tôi lại bên bàn thờ mà nói: "Đây là mẹ ruột của các con, người đã sinh ra và nuôi nấng các con. Tuy mẹ các con mất rồi nhưng ở trên trời mẹ các con vẫn luôn phù hộ cho các con mạnh khỏe". Vào ngày giỗ ba, má cũng làm như vậy. Ngày ấy cũng như mãi tới bây giờ cũng vậy, tôi vẫn tin ba mẹ tôi ở trên trời nhìn thấy chúng tôi.

Có một sáng người ta đưa má về. Chân má bị phỏng nước sôi do một bệnh nhân chạy vấp vào má. Vết phỏng rất lớn. Do ăn uống thiếu thốn, sức đề kháng yếu nên chỗ phỏng trên chân má rất lâu không lành, cứ sưng lên đau nhức. Má mất ngủ nhiều, ốm rạc như con cò. Chị hai khóc, năn nỉ má cho đi đổ nước thay má mà má không cho đi. Rồi má nén đau, cố lê chân đi làm trở lại. Về sau vết bỏng ở chân má làm sẹo, một sẹo lồi nhăn nhúm chạy từ cổ chân đến hết mu bàn chân trái. Dáng má đi không còn tự nhiên nữa.

Dì tư Tím mua được một căn nhà ở gần chợ, bán rẻ căn nhà lá cho má con tôi. Năm đó chị hai tôi thi đậu vào Trường cao đẳng Sư phạm Cần Thơ. Thương má cực nhọc, chị định bỏ học đi làm thuê. Má cương quyết không cho. Chưa bao giờ má cương quyết như vậy. Thắp nén nhang trên bàn thờ ba, má khấn (cốt cho chị hai nghe): "Con gái lớn của mình định bỏ học. Khi về nơi chín suối, em biết nhìn anh sao đây…".

Chị hai khóc, xin lỗi má rồi chấp nhận đi học. Hai năm sau tôi cũng vào đại học và cũng được má sắp soạn vali quần áo cho tôi rồi đưa đi. Mở cái vali ra nhìn mà thương má đứt ruột: ngoài quần áo, má còn bỏ vào kim chỉ, dầu gió, tem thư, bông băng thuốc đỏ, thuốc cảm…

Dường như má có thể gói trọn sự thương yêu của má vào trong từng thứ một. Bốn năm, chị em tôi ra trường lênh đênh tìm việc thì cũng là lúc thằng Thành vào Đại học Luật TP.HCM và năm sau nữa là thằng Tài vào Đại học Y Cần Thơ. Làm sao đong được sự vất vả, cực nhọc của má lúc ấy. Lưng má còng đi, tóc đã lốm đốm bạc, da tay chai sần.

Nhiều năm trôi qua má lần lượt dựng vợ gả chồng cho ba đứa con lớn. Thằng Tài vẫn ở với má và chưa có gia đình riêng. Giờ nó là bác sĩ ngoại khoa của bệnh viện mà xưa má làm hộ lý. Nó tâm sự rằng hễ đi trực đêm mà nghe tiếng rao "nước sôi đây" là giật mình thảng thốt tưởng như tiếng má, nghẹn thắt cả lồng ngực.

Những ngày rảnh rỗi, chị em tôi dẫn lũ con về với má cho má vui. Đám trẻ quấn quít với má không rời nửa bước. Đứa nhổ tóc sâu, đứa bóp tay, đứa bóp chân cho bà. Một lần bé Du con tôi xoa vào vết sẹo trên chân má mà nói: "Bà ngoại ơi, con bị phỏng tay có một chút đã đau ghê. Ngoại phỏng nhiều vậy chắc là khiếp lắm…" Má tôi cười: "Lâu quá, ngoại quên mất rồi".

Một chiều mưa tôi về thăm má, nằm bên má tâm sự chuyện chồng con. Mưa ầm ào, mưa tầm tã, tôi kêu lạnh má liền kéo mềm đắp cho tôi, tôi thì lại đắp cho má y như lúc tôi còn nhỏ ngủ chung với má vậy. Chân tôi lạnh tôi tìm hơi ấm nơi chân má. Tôi chạm vào vết sẹo trên cổ chân má, cái vết sẹo đã thành thân thuộc với tôi vậy mà tự nhiên tôi rơi nước mắt.

Nghĩ lại, tôi có chồng có con, vợ chồng tôi luôn quấn quít đầm ấm… Còn má, má chỉ được hạnh phúc làm vợ trong ba năm lẻ. Trong những năm tháng dằng dặc sau này, chắc cũng có lúc má khát khao một hạnh phúc riêng tư, cũng có lúc má cô đơn, mệt mỏi mà không có ai chia sẻ. Má ơi, sự lựa chọn của má sao nghiệt ngã quá vậy!

Đã bao lần má kể cho các con tôi nghe những câu chuyện cổ tích về công chúa, về hoàng tử, về các cô tiên xinh đẹp… Một ngày kia con tôi lớn lên, tôi sẽ kể cho các con tôi nghe về "Bà Tiên" của chị em tôi, bà tiên tóc bạc, dáng đi hơi khập khiễng vì một vết sẹo dài… Truyện cổ tích má viết cho chúng tôi bằng cả sự nhọc nhằn, sự đau đớn, bằng nước mắt, mồ hôi và bằng cả cuộc đời của má.

LÊ THÚY BẢO NHI
(Tuổi Trẻ Online 24/04/2004)

Triết lý: nước và chiếc chén, chỉ rõ nguồn gốc của phiền não.

Có một lần, mấy người chúng tôi là bạn học lâu năm gặp lại, cùng hẹn nhau đến nhà thầy giáo thời đại học. Thầy giáo rất vui mừng, hỏi chúng tôi cuộc sống hiện tại của mỗi người như thế nào.

Không ngờ chỉ một câu hỏi của thầy đã khiến mọi người phàn nàn không thôi. Mọi người nhao nhao nói ra những việc không như ý trong cuộc sống như: Áp lực công việc lớn, cuộc sống có nhiều phiền não, buôn bán cạnh tranh khó khăn, con đường thăng tiến tắc nghẽn.

Dường như mọi người đều nói quên mất thời gian. Thầy giáo nghe chỉ cười mà không nói gì, rồi từ trong bếp lấy ra mấy chén trà đặt ở trên bàn.

Những cái chén này đủ kiểu dạng khác nhau. Có cái làm bằng sứ, có cái làm bằng thủy tinh, có cái làm bằng đất nung. Cái thì thoạt nhìn xa hoa cao quý, cái thì có vẻ bình thường sơ sài.

Thầy giáo nói: "Tất cả đều là học trò của ta, cho nên ta sẽ không xem mọi người là khách, nếu ai khát thì tự mình rót nước mà uống đi."

Nói nãy giờ như xả được một bụng tâm sự, mọi người đều cảm thấy khát khô miệng, liền cầm cái chén mà mình cảm thấy vừa ý rót nước uống.

Chờ trong tay mọi người đều cầm một chén nước, lúc này thầy giáo mới nói: "Các trò có phát hiện ra rằng, trong tay mỗi người là một cái chén được trang trí tỉ mỉ đẹp nhất, tốt nhất. Còn cái chén làm bằng đất nung này thì lại không có ai chọn nó."

Đương nhiên tất cả chúng tôi thấy thật khó hiểu, ai cũng đều hy vọng rằng cái chén mình cầm trên tay là cái đẹp nhất.

Thầy giáo nói: "Đây là nguồn gốc phiền não của các trò."

Mọi người cần là thứ nước bên trong mà không phải là cái chén đựng nó. Nhưng chúng ta vô tình hay cố ý lại đi chọn cái chén tốt nhất.

Điều này cũng giống như cuộc sống của chúng ta vậy.Nếu cuộc sống được ví là nước như vậy thì công việc tiền bạc, tiền bạc , địa vị tất cả những thứ này chính là cái chén chúng chỉ là thứ công cụ để chứa đựng nước-cuộc sống của chúng ta mà thôi

Kỳ thực, cái chén thật tốt, thật đẹp hay xấu xí cũng không làm ảnh hưởng chất lượng của nước bên trong. Nếu cứ hoài phí tâm tư ở cái chén thì mọi người sao còn có thể có tâm tư để ý đến vị ngọt đắng của nước nữa. Đây không phải là tự tìm phiền não sao?

(Sưu tầm)

ÔNG CHĂM BÀ

Tác giả bài viết: Thu Hoàng.

Đang ngủ, ông giật mình thức giấc vì một thứ nước ấm ấm chảy dưới lưng. Quờ tay sang bà, thì ra bà đái dầm mà vẫn thấy ngủ ngon lành.

"bà dậy thay quần đi, ướt hết rồi" ông lay bà dậy để thay ga giường. Bị đánh thức bà làu bàu, mắt nhắm mắt mở  một tay  tụt quần, một tay mở cánh tủ lôi luôn  cái quần đùi của ông mặc vào. "Ơ cái bà này sao lại lấy quần đùi của tôi mặc?". Vừa nhắm mắt bà vừa nói: "Quần nào chẳng là quần, ông có hàng chục cái, tôi mặc mỗi một cái mà cũng nói". Nói xong bà lại nằm lăn ra ngủ. Nhìn bà nằm ngủ vô tư như một đứa trẻ mà ông thấy thương vô cùng.

     Ông ngồi ngắm bà  khuôn mặt nhăn nheo toàn đồi mồi, đôi mắt nhắm tịt sâu hoắm, mồm há ra ngáy tiếng ngáy to như tiếng chạy Roda xe máy mới, đôi tay gầy gộc chỉ thấy toàn gân xanh nổi lên loằng ngoằng như những con giun đất. Vậy mà hơn 60 năm trước bà là một sơn nữ đẹp nức tiếng một vùng, còn ông là một cán bộ miền xuôi lên miền ngược công tác, vì si mê vẻ đẹp của bà nên ông đã ở lại miền núi và coi quê hương của bà là quê hương của mình. Để lấy được bà, ông đã phải vượt qua rất nhiều rào cản, bị bố của bà phản đối vì ông là người kinh, biết bao đêm ông trồng cây si trước cửa nhà bà, bị bố bà thả chó ra đuổi, vác gậy ra doạ đánh. Ông vẫn quyết lấy bà cho bằng được, bên dòng họ ông dưới xuôi cho rằng ông đã bị bỏ "bùa mê", nhưng ông biết rằng không phải thế: ông yêu bà vì vẻ đẹp thánh thiện, vì sự dịu dàng, nết na của bà. Lấy ông xong một mạch hơn 60 năm bà là một người phụ nữ vô cùng tuyệt vời, đẻ cho ông 4 đứa con đủ nếp, đủ tẻ, dựng vợ gả chồng, trông cháu cho cả 4 đứa con kể cả chăm sóc bản thân ông. Còn ông chỉ biết lo công tác, làm cán bộ đến lúc về hưu chưa một lần ông phải nấu cơm, giặt rũ,  làm việc nhà, ông thấy việc bà  làm là đương nhiên.

    Rồi đến một hôm bà kêu mệt và đi ngủ, mãi không thấy bà dậy nấu cơm ông vào gọi thì thấy bà đã hôn mê, bà bị xuất huyết não may mà được cứu chữa kịp thời, nhưng khi tỉnh lại thì trí óc bà không còn minh mẫn nữa nhớ nhớ quên quên, tính tình  thay đổi hẳn lúc thì như trẻ con, lúc thì cáu gắt chửi bới, lúc khóc, lúc cười...

Từ đó ông phải chăm sóc bà và tự lo cho bản thân mình. Ông phải lo cho bà từng bữa ăn, giấc ngủ, tắm rửa vệ sinh ..., lúc nào cũng phải để mắt tới bà, sểnh ra là bà chạy đi chơi. Có một lần do ông mải công việc nên bà trốn đi chơi nhưng không biết đường về, ông hốt hoảng đi tìm nhưng không thấy, may sao đến khoảng 12h trưa thì có người dắt bà về họ nói thấy bà giữa trưa nắng không mũ nón cứ đi lang thang ngó nghiêng từng nhà,  hỏi thì bà bảo "bà tìm đường về nhà, nhưng không biết đường, chỉ nhớ trước nhà có giàn hoa màu tím" nên họ đưa về.  

    Miên man ông nghĩ, mặc dù phải chăm sóc bà nhưng ông vẫn thấy vui: vui vì vẫn còn bà ngày ngày bên cạnh nói chuyện cùng ông, nhưng câu chuyện không đầu, không đuôi, lúc tỉnh, lúc mê của bà    

làm cho ông thấy ấm lòng. Có những lúc ông nghĩ dại nếu có ngày nào đó một trong hai người đi trước thì phải làm sao? Ông đi trước thì ai lo cho bà đây? Ông lo lắng lắm, còn nếu bà đi trước thì ông sẽ cô quạnh biết bao.  

   Nghĩ đến đây thì thấy bà cựa quậy, sờ soạng rồi bật dậy mếu máo khóc: "hu hu tiền của tôi

đâu đứa nào ăn cắp rồi...". Ông dậy lấy bọc tiền lẻ trong cái quần vừa thay ra của bà: "đây tiền bà đây có ai cắp đâu mà bà khóc". Vồ lấy bọc tiền bà mở ra bắt đầu ngồi

đếm./.

Thu Hoàng.

260 từ ngữ thông dụng của dân Sài Gòn và người miền Nam

(Sưu tầm)

Tổng hợp 260 từ ngữ thông dụng của dân Saigon xưa nói riêng & người miền Nam ngày nay nói chung !

1. À nha = thường đi cuối câu mệnh lệnh dặn dò, ngăn cấm (không chơi nữa à nha)

2. Áo thun ba lá, áo ba lỗ = Áo may ô

3. Ăn coi nồi, ngồi coi hướng = Ăn trông nồi, ngồi trông hướng

4. Âm binh = phá phách (mấy thằng âm binh = mấy đứa nhỏ phá phách)

5. Bà chằn lửa = người dữ dằn (dữ như bà chằn)

6. Ba ke, Ba xạo

7. Bá Láp Bá Xàm

8. Bá chấy bù chét

9. Bà tám = nhiều chuyện (thôi đi bà tám = đừng có nhiều chuyện nữa, đừng nói nữa)

+ Bà quại = bà ngoại

10. Bang ra đường = chạy ra ngoài đường lộ mà không coi xe cộ, hoặc chạy ra đường đột ngột, hoặc chạy nghênh ngang ra đường

11. Bạt mạng = bất cần, không nghĩ tới hậu quả (ăn chơi bạt mạng)

12. Bặc co tay đôi = đánh nhau tay đôi

13. Bặm trợn = trông dữ tợn, dữ dằn

14. Bất thình lình = đột ngột

15. Bẹo = chưng ra (gốc từ cây Bẹo gắn trên ghe để bán hàng ở chợ nổi ngày xưa)

16. Bẹo gan = chọc cho ai nổi điên

17. Bề hội đồng = hiếp dâm tập thể

18. Bển = bên đó, bên ấy (tụi nó đang chờ con bên bển đó!)

19. Biết đâu nà, biết đâu nè = biết đâu đấy

20. Biệt tung biệt tích = không thấy hiện diện

21. Biểu (ai biểu hổng chịu nghe tui mần chi! – lời trách nhẹ nhàng) = bảo

22. Bình thủy = phích nước

23. Bình-dân = bình thường

24. Bo bo xì = nghỉ chơi không quen nữa (động tác lấy tay đập đập vào miệng vừa nói của con nít)

25. Bỏ qua đi tám = cho qua mọi chuyện đừng quan tâm nữa (chỉ nói khi người đó nhỏ vai vế hơn mình)

26. Bỏ thí = bỏ

27. Bùng binh = vòng xoay

28. Bội phần = gấp nhiều lần

29. Buồn xo = rất buồn ( làm gì mà coi cái mặt buồn xo dậy? )

30. Bữa = buổi/từ đó tới nay (ăn bữa cơm rồi về/bữa giờ đi đâu mà hổng thấy qua chơi?)

31. Cà chớn cà cháo = không ra gì

32. Cà chớn chống xâm lăng -Cù lần ra khói lửa.

33. Cà kê dê ngỗng = dài dòng.

34. Cà Na Xí Muội

+ Cà rá = chiếc nhẫn

35. Cà nhỗng = rảnh rỗi không việc gì để làm (đi cà nhỗng tối ngày)

36. Cà nghinh cà ngang = nghênh ngang

37. Cà rem = kem

38. Cà rịt cà tang = chậm chạp.

39. Cà tàng = bình thường, quê mùa,…

40. Cái thằng trời đánh thánh đâm

41. Càm ràm = nói tùm lum không đâu vào đâu/nói nhây

Coi được hông?

42. Cù lần, cù lần lữa = từ gốc từ con cù lần chậm chạp, lề mề, chỉ người quá chậm lụt trong ứng đối với chung quanh … (thằng này cù lần quá!)

43. Cụng = chạm

44. Cứng đầu cứng cổ

45. Chà bá , tổ chảng, chà bá lửa = to lớn, bự

46. Chàng hãng chê hê = banh chân ra ngồi ( Con gái con đứa gì mà ngồi chàng hãng chê hê hà, khép chưn lại cái coi! )

47. Cha chả = gần như từ cảm thán "trời ơi! " (Cha chả! hổm rày đi đâu biệt tích dzậy ông?)

48. Chả = không ( Nói chả hiểu gì hết trơn hết trọi á!)

+ Chả = thằng chả / thằng cha kia

49. Chậm lụt = chậm chạp, khờ

50. Chém vè (dè)= trốn

51. Chén = bát

52. Chèn đét ơi, mèn đét ơi, chèn ơi, Mèn ơi = ngạc nhiên

53. Chết cha mày chưa! có chiện gì dậy? = một cách hỏi thăm xem ai đó có bị chuyện gì làm rắc rối không

54. Chì = giỏi (anh ấy học "chì" lắm đó).

55. Chiên = rán

56. Chịu = thích, ưa, đồng ý ( Hổng chịu đâu nha, nè! chịu thằng đó không tao gả luôn)

57. Chỏ = xía, xen vào chuyện người khác

58. Chổ làm, Sở làm = hãng, xưởng, cơ quan công tác

59. Chơi chỏi = chơi trội, chơi qua mặt

60. Chùm hum = ngồi bó gối hoặc ngồi lâu một chổ không nhúc nhích, không quan tâm đến ai (có gì buồn hay sao mà ngồi chùm hum một chổ dậy?)

61. Chưn = chân

62. Chưng ra = trưng bày

63. Có chi hông? = có chuyện gì không?

64. Dạ, Ừa (ừa/ừ chỉ dùng khi nói với người ngang hàng) = Vâng, Ạ

Dạo này = thường/nhiều ngày trước đây đến nay (Dạo này hay đi trễ lắm nghen! /thường)

65. Dấm da dấm dẳng

66. Dây = không có dây dzô nó nghe chưa = không được dính dáng đến người đó

67. Dễ tào = dễ sợ

68. Dì ghẻ = mẹ kế

69. Dĩa = Đĩa

70. Diễn hành, Diễn Binh= diễu hành, diễu binh (chữ diễu bây giờ dùng không chính xác, thật ra là "diễn" mới đúng)

71. Diễu dỡ = làm trò

72. Dỏm (dởm), dỏm đời, dỏm thúi, đồ lô (sau 1975, khi hàng hóa bị làm giả nhiều, người mua hàng nhầm hàng giả thì gọi là hàng dởm, đồ "lô" từ chữ local=nội địa)

73. Dô diên (vô duyên) = không có duyên (Người đâu mà vô diên thúi vậy đó hà – chữ "thúi' chỉ để tăng mức độ chứ không có nghĩa là hôi thúi)

74. Du ngoạn = tham quan

75. Dù = Ô

76. Dục (vụt) đi = vất bỏ đi (giọng miền nam đọc Vụt = Dục âm cờ ít đọc thành âm tờ, giống như chữ "buồn" giọng miền nam đọc thành "buồng")

77. Dùng dằng = ương bướng

78. Dữ hôn và …dữ …hôn…= rất ( giỏi dữ hén cũng có nghĩa là khen tặng nhưng cũng có nghĩa là đang răn đe trách móc nhẹ nhàng tùy theo ngữ cảnh và cách diễn đạt của người nói ví dụ: "Dữ hôn! lâu quá mới chịu ghé qua nhà tui nhen", nhưng "mày muốn làm dữ phải hôn" thì lại có ý răn đe nặng hơn )

79. Dzìa, dề = về (thôi dzìa nghen- câu này cũng có thể là câu hỏi hoặc câu chào tùy ngữ điệu lên xuống người nói)

80. Dzừa dzừa (vừa) thôi nhen = đừng làm quá

81. Đá cá lăn dưa = lưu manh

82. Đa đi hia = đi chỗ khác.

83. Đài phát thanh = đài tiếng nói

84. Đàng = đường

85. Đặng = được (Qua tính vậy em coi có đặng hông?)

86. Đen như chà dà (và) = đen thui, đen thùi lùi = rất là đen

+ Đền = bồi thường

87. Đêm nay ai đưa em dìa = hôm nay về làm sao, khi nào mới về (một cách hỏi) – từ bài hát Đêm nay ai đưa em về của NA9

88. Đi bang bang = đi nghênh ngang

89. Đi cầu = đi đại tiện, đi nhà xí

90. Đó = đấy , nó nói đó = nó nói đấy

91. Đồ già dịch = chê người mất nết

92. Đồ mắc dịch = xấu nết tuy nhiên, đối với câu Mắc dịch hông 93. nè! có khi lại là câu nguýt – khi bị ai đó chòng ghẹo

94. Đờn = đàn

95. Đùm xe = Mai-ơ

96. Được hem (hôn/hơm) ? = được không ? chữ hông đọc trại thành hôn, hem hoặc hơm

97. Ghẹo, chòng ghẹo = chọc quê

98. Ghê = rất – hay ghê há tùy theo ngữ cảnh và âm điệu thì nó mang ý nghĩa là khen hoặc chê

99. Gớm ghiết = nhìn thấy ghê, không thích

100. Giục giặc, hục hặc = đang gây gổ, không thèm nói chuyện với nhau (hai đứa nó đang hục hặc!)

101. Hãng, Sở = công ty, xí nghiệp

102. Hay như = hoặc là

103. Hậu đậu = làm việc gì cũng không tới nơi tới chốn

Hết = chưa, hoặc chỉ nâng cao mức độ nhấn mạnh (chưa làm gì hết)

104. Hết trơn hết trọi = chẳng, không – "Hết Trọi" thường đi kèm thêm cuối câu để diễn tả mức độ (Ở nhà mà hổng dọn dẹp phụ tui gì hết trơn (hết trọi) á! )

105. Hồi nảo hồi nào = xưa ơi là xưa

106. Hổm rày, mấy rày = từ mấy ngày nay

107. Hổng có chi! = không sao đâu

108. Hổng chịu đâu

109. Hổng thích à nhen!

110. Hột = hạt (hột đậu đen, đỏ) miền nam ghép cả Trứng hột vịt thay vì chỉ nói Trứng vịt như người đàng ngoài

111. Hợp gu = cùng sở thích

112. Ì xèo = tùm lum, …

113. năn nỉ ỉ ôi

114. Kẻo = coi chừng

115. Kể cho nghe nè! = nói cho nghe

116. Kêu gì như kêu đò thủ thiêm = kêu lớn tiếng, kêu um trời,….

Lanh chanh

117. Làm (mần) cái con khỉ khô = không thèm làm

118. Làm (mần) dzậy coi được hông?

119. Làm dzậy coi có dễ ưa không? = một câu cảm thán tỏ ý không thích/thích tùy theo ngữ cảnh

120. Làm gì mà toành hoanh hết zậy

121. Làm nư = lì lợm

122. Làm um lên: làm lớn chuyện

123. Lặc lìa = muốn rớt ra, rời ra nhưng vẫn còn dính với nhau chút xíu

124. Lần = tìm kiếm (biết đâu mà lần = biết tìm từ chổ nào)

125. Lần mò = tìm kiếm, cũng có nghĩa là làm chậm chạm (thằng tám nó lần mò cái gì trong đó dậy bây?)

126. Lắm à nhen = nhiều, rất (thường nằm ở cuối câu vd: thương lắm à nhen)

127. Lẹt đẹt = ở phía sau, thua kém ai ( đi lẹt đẹt! Lảm gì (làm cái gì) mà cứ lẹt đẹt hoài vậy)

128. Lao-tổn (cách dùng từ của Ông Nguyễn Văn Vĩnh có gạch nối ở giữa)

129. Lao-cần (cách dùng từ của Ông Nguyễn Văn Vĩnh có gạch nối ở giữa)

130. Lên hơi, lấy hơi lên = bực tức (Nghe ông nói tui muốn lên hơi (lấy hơi lên) rồi đó nha!

131. Liệu = tính toán

132. Liệu hồn = coi chừng

133. Lô = đồ giả, đồ dỡ, đồ xấu (gốc từ chữ local do một thời đồ trong nước sản xuất bị chê vì xài không tốt)

134. Lộn = nhầm (nói lộn nói lại)

135. Lộn xộn = làm rối

136. Lụi hụi = ???? (Lụi hụi một hồi cũng tới rồi nè!)

137. Lùm xùm = rối rắm,

138. Lụt đục = không hòa thuận (gia đình nó lụt đục quài)

139. Má = Mẹ

140. Ma lanh, Ma le

141. Mã tà = cảnh sát

142. Mari phông tên = con gái thành phố quê mùa

143. Mari sến = sến cải lương

144. Mát trời ông địa = thoải mái

145. Máy lạnh = máy điều hòa nhiệt độ

146. Mắc cười = buồn cười

147. Mắc dịch = Mất nết, không đàng hoàng, lẳng lơ, xỏ lá, bởn cợt.

148. Mặt chù ụ một đống, mặt chầm dầm

149. Mần ăn = làm ăn

150. Mần chi = làm gì

151. Mậy = mày ( thôi nghen mậy = đừng làm nữa)

152. Mét = mách

153. Miệt, mai, báo, tứ, nóc… chò = 1, 2, 3, 4, 5…. 10.

154. Mình ên = một mình (đi có mình ên, làm mình ên)

155. Mò mẫm rờ rẫm sờ sẩm (hài) = mò

156. Mồ tổ! = câu cảm thán

157. Mả = Mồ

158. Muỗng = Thìa, Môi

159. Mút mùa lệ thủy = mất tiêu

160. Nam Tàu Bắc Đẩu

161. Nào giờ = từ trước tới nay

162. Niềng xe = vành xe

163. Ngang tàng = bất cần đời

164. Nghen, hén, hen, nhen

165. Ngoại quốc = nước ngoài

166. Ngon bà cố = thiệt là ngon

167. Ngộ = đẹp, lạ (cái này coi ngộ hén)

168. Ngồi chồm hổm = ngồi co chân ….chỉ động tác co gập hai chân lại theo tư thế ngồi … Nhưng không có ghế hay vật tựa cho mông và lưng … (Chợ chồm hổm – chợ không có sạp)

169. Ngủ nghê

170. Nhan nhản = thấy cái gì nhiều đằng trước mặt

171. Nhắc chi chuyện cũ thêm đau lòng lắm người ơi! = đừng nhắc chuyện đó nữa, biết rồi đừng kể nữa – trích lời trong bài hát Ngày đó xa rồi

172. Nhậu = một cách gọi khi uống rượu, bia

173. Nhiều chiện = nhiều chuyện

174. Nhìn khó ưa quá (nha)= đôi khi là chê nhưng trong nhiều tình huống lại là khen đẹp nếu thêm chữ NHA phía sau

175. Nhóc, đầy nhóc : nhiều

176. Nhột = buồn

177. Nhựt = Nhật

178. Nón An toàn = Mũ Bảo hiểm

179. Ổng, Bả, Cổ, Chả = Ông, Bà, Cô, Cha ấy = ông đó ổng nói (ông ấy nói)

180. Phi cơ, máy bay = tàu bay

181. Quá cỡ thợ mộc…= làm quá,

182. Qua đây nói nghe nè! = kêu ai đó lại gần mình

183. Qua bên bển, vô trong trỏng, đi ra ngoải,

184. Quá xá = nhiều (dạo này kẹt chiện quá xá! )

185. Quá xá quà xa = quá nhiều

186. Quê một cục

187. Quê xệ

188. Rành = thành thạo, thông thạo, biết (tui hổng rành đường 189; này nhen, tui hổng rành (biết) nhen)

190. Rạp = nhà hát(rạp hát), dựng một cái mái che ngoài đường lộ hay trong sân nhà để cho khách ngồi cho mát (dựng rạp làm đám cưới)

191. Rân trời = um sùm

192. Rốp rẽng (miền Tây) = làm nhanh chóng

193. Rốt ráo (miền Tây) = làm nhanh chóng và có hiệu quả

194. Ruột xe = xăm

195. Sai bét bèng beng = rất sai, sai quá trời sai!

196. Sai đứt đuôi con nòng nọc = như Sai bét bèng beng

197. Sạp = quầy hàng

198. Sến = cải lương

200. Sến hồi xưa là người làm giúp việc trong nhà. Mary sến cũng có nghỉa là lèn xèn như ng chị hai đầy tớ trong nhà.

201. Sên xe = xích

202. Sếp phơ = Tài xế

203. Sườn xe = khung xe

204. Tà tà, tàn tàn, cà rịch cà tang = từ từ

205. Tàn mạt = nghèo rớt mùng tơi

206. Tàng tàng = bình dân

207. Tào lao, tào lao mía lao, tào lao chi địa, tào lao chi thiên,… 208. chuyện tầm xàm bá láp = vớ vẫn

209. Tàu hủ = đậu phụ

210. Tầm xàm bá láp

211. Tầy quầy, tùm lum tà la = bừa bãi

212. Té (gốc từ miền Trung)= Ngã

213. Tèn ten tén ten = chọc ai khi làm cái gì đó bị hư

214. Tía, Ba = Cha

215. Tiền lính tính liền, tiền làng tàn liền …!

216. Tòn teng = đong đưa, đu đưa

217. Tổ cha, thằng chết bầm

218. Tới = đến (người miền Nam và SG ít khi dùng chữ đến mà dùng chữ tới khi nói chuyện, đến thường chỉ dùng trong văn bản)

219. Tới chỉ = cuối

220. Tới đâu hay tới đó = chuyện đến rồi mới tính

221. Tui ưa dzụ (vụ) này rồi à nhen = tui thích việc này rồi ( trong đó tui = tôi )

222. Tui, qua = tôi

223. Tụm năm tụm ba = nhiều người họp lại bàn chuyện hay chơi trò gì đó

224. Tức cành hông = tức dữ lắm

225. Tháng mười mưa thúi đất

226. Thắng = phanh

227. Thằng cha mày, ông nội cha mày = một cách nói yêu với người dưới tùy theo cách lên xuống và kéo dài âm, có thể ra nghĩa khác cũng có thể là một câu thóa mạ

228. Thấy ghét, nhìn ghét ghê = có thể là một câu khen tặng tùy ngữ cảnh và âm điệu của người nói

230. Thấy gớm = thấy ghê, tởm (cách nói giọng miền Nam hơi kéo dài chữ thấy và luyến ở chữ Thấy, "Thấy mà gớm" âm mà bị câm)

231. Thèo lẽo = mách lẻo ( Con nhỏ đó chuyên thèo lẽo chuyện của mầy cho Cô nghe đó! )

232. Thềm ba, hàng ba

233. Thí = cho không, miễn phí, bỏ ( thôi thí cho nó đi!)

234. Thí dụ = ví dụ

235. Thiệt hôn? = thật không?

236. Thọc cù lét, chọc cù lét = ??? làm cho ai đó bị nhột

237. Thôi đi má, thôi đi mẹ! = bảo ai đừng làm điều gì đó

238. Thôi hén!

239. Thơm = dứa, khóm

230. Thúi = hôi thối

231. Thưa rĩnh thưa rãng = lưa thưa lác đác

232. Trà = Chè

233. Trăm phần trăm = cạn chén- (có thể gốc từ bài hát Một trăm em ơi – uống bia cạn ly là 100%)

234. Trển = trên ấy (lên trên Saigon mua đi , ở trển có bán đồ nhiều lắm)

235. Trực thăng = máy bay lên thẳng

236. Um xùm

237. Ứa gan

238. Ứa gan = chướng mắt

239. Vè xe = chắn bùn xe

240. Vỏ xe = lốp

241. Xả láng, sáng về sớm,

242. Xà lỏn, quần cụt = quần đùi

243. Xài = dùng, sử dụng

244. Xảnh xẹ, Xí xọn = xảnh xẹ = làm điệu

245. Xe cam nhông = xe tải

246. Xe hơi = Ô tô con

247. Xe nhà binh = xe quân đội

248. Xe đò = xe chở khách, tương tự như xe buýt nhưng tuyến xe chạy xa hơn ngoài phạm vi nội đô (Xe đò lục tỉnh)

249. Xe Honda = xe gắn máy ( có một thời gian người miền Nam quen gọi đi xe Honda tức là đi xe gắn máy – Ê! mầy tính đi xe honda hay đi xe đạp dậy?)

250. Xẹp lép = lép xẹp, trống rổng ( Bụng xẹp lép – đói bụng chưa có ăn gì hết)

251. Xẹt qua = ghé ngang qua nơi nào một chút (tao xẹt qua nhà thằng Tám cái đã nghen – có thể gốc từ sét đánh chớp xẹt xẹt nhanh)

252. Xẹt ra – Xẹt vô = đi ra đi vào rất nhanh

253. Xí = hổng dám đâu/nguýt dài (cảm thán khi bị chọc ghẹo)

254. Xí xa xí xầm, xì xà xì xầm, xì xầm= nói to nhỏ

255. Xía = chen vô (Xí! Cứ xía dô chiện tui hoài nghen! )

256. Xiên lá cành xiên qua cành lá = câu châm chọc mang ý nghĩa ai đó đang xỏ xiên mình ???? (gốc từ bài hát Tình anh lính chiến- Xuyên lá cành trăng lên lều vải)

257. Xiết = nổi ( chịu hết xiết = chịu hổng nổi = không chịu được)

258. Xỏ lá ba que = giống như chém dè (vè), tuy nhiên có ý khác là cảnh báo đừng có xen vào chuyện của ai đó trong câu: "đừng có xỏ lá ba que nhe mậy"

259. Xỏ xiên = đâm thọt, đâm bị thóc chọc bị gạo,… (ăn nói xỏ xiên)

260. Xưa rồi diễm = chuyện ai cũng biết rồi (gốc từ tựa bài hát Diễm xưa )

Hề ta trở lại gian nhà cỏ - Tô Thùy Yên

Hề ta trở lại gian nhà cỏ

Tô Thùy Yên

 

Hề, ta trở lại gian nhà cỏ

Giữa cánh đồng không, bên kia sông

Trống trải hồn ta, cơn gió rã,

Tiếng tàn tàn rụng suốt mênh mông.

 

Hừng đông hùng vĩ và thanh thản

Sương hứa nguyên ngày nắng rực say.

Ta dậy khi gà truyền nhiễm gáy,

Chân mây rách đỏ vết thương dài.

 

Ta ngồi trước ngõ nghe xao động

Trời đất bào thai cựa cựa nhanh,

Mầm cỏ ngoi ngoi lên rạo rực,

Con chim chèo bẻo hót lanh chanh.

 

Ta ngồi cho đến khi trời trắng,

Đồng ruộng xanh đông đúc tiếng người.

Ta rảo quanh làng hóng chuyện phiếm.

Đời người cũng chuyện phiếm mà thôi.

 

Ở đây, ta có dăm người bạn,

Phúc tự tâm, không lý đến đời.

Ở đây, ta có dăm pho sách

Và một dòng sông, mấy cụm mây...

 

Dòng sông u hiển trôi vô lượng,

Dòng sông hiền triết chảy vô tâm

Mà ta ngưỡng vọng như sư phụ,

Mà ta thân thiết tựa tri âm...

 

Lòng ta vô sự, ta vui vẻ.

Bướm với hoa cùng bay nhởn nhơ.

Mùa hạ tàn trôi trôi đốm lửa.

Dòng ngày tháng trắng chảy lơ mơ.

 

Quên quên, nhớ nhớ tiền sinh kiếp.

Thiên cổ mang mang, thế sự nhoà.

Trận lốc cười tròn trên quá vãng.

Ta làm lại cả tâm hồn ta.

 

Buổi trưa như buổi trưa nào đó,

Tiếng võng đưa đưa tịch mịch mùi,

Điệu hát ầu ơ hoa cỏ lịm,

Nước mây buồn bã chợt quên trôi.

 

Ta thiếp trong vòm xanh đại thọ

Đời đời giương rộng lượng bao dung.

Ví dù ta ngủ không còn dậy,

Ắt hẳn lòng ta cũng dửng dưng.

 

Chuyện trần thế bấy lâu thanh thoả

Sống một ngày, ta rõ một ngày.

Thôi vướng mắc dài duyên với nợ

Ân oán đời, phong kiếm rửa tay.

 

Còn lại chăng cây đàn lở tróc,

Gảy mình nghe đôi điệu xưa xưa.

Còn lại chăng chút u hoài mốc

Pha cùng rượu uống đến say thua.

 

Gặp buổi trời mưa bay phới phới,

Lá cành sáng rỡ sắc hồi xuân.

Ta nhìn ngọn cỏ, lòng mê mẩn,

Nghĩ tới đời ràn rụa thâm ân.

 

Sống trên đời, chuyện ghê gớm quá.

Vậy mà ta sống có kỳ không?

Nước mắt ta tuôn khi nghĩ tới

Những người đã chết, chết như rơm...

 

Gặp buổi trời trong dàn bát ngát,

Ngọn cây, ô! đã giát hoàng hôn.

Cơn gió mơn man bờ bụi rậm

Kể dạo quanh vườn chuyện trống không.

 

Ta ngắm gốc cây nứt nở vỏ,

Gốc cây to đến mấy người ôm,

Nghĩ tới bao điều thầm lặng lớn

Trí ta không đủ lực đo lường.

 

Nên ta phó mặc cho trời đất,

Trời đất vô ngôn lại bất nhân.

Nên ta lẳng lặng đi đi khuất

Trong lãng quên xanh hút thời gian.

 

Đêm tối êm ru lời thủ thỉ.

Bên hè có tiếng dế ca ran.

Vầng trăng ta thấy thời thơ ấu

Mọc lại cho ta thuở xế tàn.

 

Hình như mọi sự đều như thế.

Kể cả lòng ta cũng thế thôi.

Các việc vô cùng làm miết miết,

Quên tiệt đời ta như nấm mai.

 

Trăng, bạn hiền xưa giờ tái ngộ.

Ta thức đêm nay chơi với trăng,

Nghĩ tội thương sau này, mãi mãi,

Quanh mồ ta, trăng phải lang thang

 

Hề, ta trở lại gian nhà cỏ,

Sống tàn đời kẻ sĩ tàn mùa.

Trên dốc thời gian, hòn đá tuột

Lăn dài kinh động cả hư vô.

 

Xa nghe đợt gió lên cơn bão,

Nhân loại quay cuồng biến đổi sâu.

Bầy chó năm châu cắn sủa rộ,

Quỷ ma cười khóc rợn đêm thâu.

 

Cuộc cờ kỳ lạ không bày tướng,

Ăn sạch quân, trừ tính được thua.

Hỡi ai tráng sĩ mài dao nhọn,

Xin nhớ đời không mỗi sắc vua.

 

Hề, ta trở lại gian nhà cỏ,

Tử tội mừng ơn lịch sử tha.

Ba vách, ngọn đèn xanh, bóng lẻ,

Ngày qua ngày cho hết đời ta.

 

Nguồn: Tô Thuỳ Yên, Tuyển tập thơ, 2018, tr.66-71

CHUYỆN THƯỜNG NGÀY ở HUYỆN CAM (Orange County)

Tôi thân với cụ có lẽ cũng ngoài ba chục năm rồi, từ khi chúng tôi còn sinh hoạt chung ở một xứ đạo dưới Quận Cam, thủ đô của người Việt tỵ nạn Cộng Sản.

Cụ kể, năm 24 tuổi cụ gia nhập quân đội, vì ít học nên chỉ được có cái lon Binh Nhì sau khi mãn khóa huấn luyện ở quân trường. Sau hơn 15 năm chiến đấu, ì ạch leo mãi mới lên được chức Thượng Sĩ Già, nhờ may mắn mà thân thể vẫn còn nguyên vẹn. Cấp hạ sĩ quan, cụ chỉ bị cải tạo ngắn hạn rồi được … tha về. Năm 1982 vợ chồng dành dụm được mấy cây vàng, thế là cụ và 2 người con lớn xuống thuyền đi vượt biên, năm 1983 cụ được chính quyền Mỹ mở lượng hải hà nhận vào nước định cư.

Ở cái số tuổi ngoài 5 bó, mà vốn liếng chữ nghĩa ở Việt Nam chỉ nằm ở mức tiểu học, qua Mỹ, không học dù 1 ngày tiếng Anh, nên cụ chẳng tìm ra được công việc gì để nuôi con và nuôi thân ngoài lãnh trợ cấp xã hội. Vậy mà nước Mỹ nhân ái còn cho phép cụ bảo lãnh được vợ mấy năm sau. Năm 1989 vợ cụ và 3 cô con gái út được cụ bảo lãnh qua Mỹ đoàn tụ.

Vào thời điểm gần hết tiêu chuẩn lãnh trợ cấp thì mấy cô con gái út xuất hiện, thế là lại thêm được ít năm nữa, mãi cho đến khi con cái cụ đều ra trường Trung Học và bước vào Đại Học. Nhìn lại, cả đời gia đình nhà cụ, đều được ông chính phủ Mỹ lo cho từ A đến Z, từ tiền trợ cấp đến phiếu thực phẩm, từ bảo hiểm y tế đến housing (một hình thức hỗ trợ tiền thuê nhà cho các hộ nghèo). Tuy có hơi chật vật tí nhưng tần tiện tí và đi làm thêm mấy công việc lặt vặt, thì cũng đủ cho cụ lâu lâu mua thêm vài chai bia, một hai chai rượu để giải sầu, nỗi sầu nhớ về cố hương …

Cứ thế, thời gian trôi đi, vợ chồng cụ chuyển từ tiền trợ cấp sang tiền già, còn mấy khoản kia vẫn chưa bao giờ ngưng trệ hay trễ nải. Cứ chịu khó làm thủ tục khai báo đều đặn, lúc nào cũng có bà con đồng hương mình giúp mà, cứ thế là những khoản liên quan đến trợ cấp của chính phủ sẽ đến tay người nhận đúng ngày mỗi tháng.

Sau tuổi 65 vợ chồng cụ lại còn được hưởng thêm nhiều thứ phúc lợi khác từ ... "tiền túi" của ông chính phủ Hoa Kỳ, những món ân tình đó đến từ đâu và do ai hai cụ chẳng hề bận tâm, cứ … vô tư chấp nhận nó như một thứ phải có ở cái đất nước thiên đường này, như mặt trời phải xuất hiện ở hướng Đông vào mỗi buổi sáng và sẽ … lặn đi vào mỗi buổi chiều tà, có lẽ chỉ ngưng sau khi hai cụ rời bỏ thế gian này ra đi vĩnh viễn, trả lại cái số an sinh xã hội cho nước Mỹ vĩ đại.

Lâu lâu đến thăm hai cụ tôi nhận ra một điều là, càng ngày cái căn hộ 2 phòng ngủ 2 phòng tắm họ ở được chính phủ trợ giúp cho hơn nửa giá tiền, càng cũ đi và xuống cấp theo thời gian, y hệt như sức khỏe và tuổi tác cùa hai cụ. Có điều thật kinh hoàng là căn nhà vẫn thế nhưng càng ngày càng chật chội và tăm tối hơn lên.

Chả có cụ nào nói được hơn vài chữ tiếng Anh, thế mà chả hiểu sao, ở đâu, chính quyền phát cái gì, ở đâu hội thiện nguyện cho cái gì, hai cụ đều nắm rõ, chắc như bắp chuối. Và cứ thế, kiến tha lâu đầy tổ, cái căn hộ của hai cụ chứa và chất toàn đồ ăn, rau, củ, quả, thịt, cá đóng hộp chất đầy những cái kệ cao gần đụng nóc nhà. Rồi lại còn các thứ hạt làm bằng ngũ cốc cho các bữa ăn sáng của người Mỹ có tên cereals cũng đủ thứ và đủ loại. Nhà của hai cụ phải nói ngập tràn thức ăn khô chẳng khác gì các tiệm tạp hóa nhỏ, đủ nuôi một đạo quân chục đứa trong vòng nửa năm.

Mỗi lần tôi đến thăm hai cụ, tôi đều nhỏ nhẹ khuyên nên bỏ bớt đi vì có tới 90% lượng đồ hộp mà hai cụ tàng trữ đều đã quá hạn, có cái quá hạn trên 2-3 năm, thế nhưng cụ ông nhất định không chịu bỏ đi bất kỳ thứ gì.

"Bác ạ, mình không ăn, lấy về làm gì cho chật nhà?"

"Mình không lấy, cũng có đứa khác lấy! Chú qua nhà vợ chồng ông Toàn xem, họ còn lấy nhiều hơn chúng tôi nữa."

À thì ra đâu phải chỉ có mình hai cụ.

"Thế bác không ăn, lấy về làm gì. Để hư đi có tội chết. Ngoài kia có biết bao nhiêu người đói đấy bác ạ"

"Ôi, chú cứ lo hão, chuyện đó đã có chính phủ lo. Đất nước này chứ có phải Việt Nam đâu mà lo đói!"

Thật, chẳng phải chỉ có mình hai cụ, mà cái cộng đồng người Việt cao niên ở Quận Cam này đông cụ như vậy lắm. Họ lại thương yêu đùm bọc lẫn nhau, cứ ở bất kỳ nơi nào có phát cái gì miễn phí, là nguyên cả một mạng lưới toàn cầu Quận Cam của người Mỹ gốc Việt í ới kéo nhau đi như đi … trẩy hội, đúng ngày và đúng địa điểm. Chả cần tiếng Anh tiếng U gì thì những bản thông tin miệng kia cũng quá là chính xác.

Gần chục năm nay, hai cụ bước qua cái tuổi Bát Tuần, mà cứ hơn 8 bó là cho dù có gìn giữ sức khỏe cách mấy thì cơm bệnh viện thường xuyên hơn cơm nhà. Cái bệnh viện nổi tiếng 5 sao tên Fountain Valley lại đông đảo đội ngũ bác sĩ, y tá nói tiếng Việt và lẽ đương nhiên có kèm theo nhân viên thông dịch người Việt khi cần. Các cụ lớn tuổi ở đây chả ai phải lo lắng cái gì, cứ gọi khẩn cấp là xe đưa rước đến tận nơi và giao tận điểm, không sai trật đi đâu cả. Tiền chi phí bệnh viện cũng chả phải lo, đã có nước Mỹ vĩ đại.

Cái hệ thống y tế, bác sĩ gia đình, bác sĩ chuyên môn, nha sĩ và dược sĩ trong cộng đồng Việt ở Quận Cam nổi tiếng là tốt và thương yêu lo lắng cho các cụ. Không một dịch vụ nào được chính phủ chi trả mà họ không giới thiệu đến các cụ, từ những dịch vụ khám bệnh đến các phương tiện chuyên chở và đưa đón, qua đến thuốc men đều được người Việt mình lo lắng cho các cụ tất tần tật. Vào nhà các cụ, cái gì chứ ba cái thuốc cao máu, cao mỡ, tiểu đường, trợ ăn, trợ ị … không thứ gì không có, mà lại có dư giả thừa mứa, nhiều khi không xài hết, họ còn chuyển về Việt Nam cho bà con giòng họ xài ké. Đây là chuyện có thật 100% vì chính miệng các cụ nói ra cơ mà.

Các văn phòng bác sĩ và dược sĩ ở Quận Cam lại rất tỉ mỉ, kỹ lưỡng và chu đáo trong việc chăm sóc cho các cụ. Những thứ thuốc men đắt tiền này, đa số người Mỹ mắc cùng thứ bệnh … thường khóc không ra tiếng vì đắt đỏ không có tiền mua, trong khi các cụ Mỹ gốc Việt ở Quận Cam lại có ê hề, có thừa mứa, cứ đến ngày đến tháng là được "refill" đúng hẹn, xài không hết cho, cho không hết liệng bỏ, đã thế, lại còn có xe chở đến giao tận nhà. Cần gì học tiếng Anh cho nó mệt.

Đấy, vậy mà có hơn 90% các cụ, năm 2020 đã bỏ phiếu bầu cho Donald Trump và đảng Cộng Hòa nữa đấy. Cái này người Việt có câu "ăn cây nào rào cây đấy" thật đúng.

Khi nói chuyện với các cụ, lại khám phá ra một điều khá thú vị là con số cụ Hòa, cụ Toàn, cụ Toản, cụ Danh như này ở Quận Cam nhiều lắm luôn.

Mấy năm trước, cụ bà phải giải phẫu gan, nằm bệnh viện 5 sao Fountain Valley khá lâu, sau khi ra viện, lại được chuyển qua một cơ sở mang tên Cơ Sở "ABC Phục Hồi" – rehab ở Garden Grove – mỗi người một phòng, đầy đủ tất cả những gì một bệnh nhân cần có, mà lại thuộc dạng hạng sang, được tài trợ 100% từ chính phủ Mỹ. Chả biết, nếu không có bảo hiểm y tế thì giá sẽ là bao nhiêu một ngày, chắc chắn không rẻ tí nào. Nước Mỹ không là thiên đường thì trên quả đất này làm gì có thiên đường!

*** Thấy sao viết vậy, không thêm bớt và nhất là không hề có ý gì khác ngoài viết như một bản báo cáo của báo Mỹ ... bằng tiếng Việt. Thề không gian dối …

*** Những độc giả trí thức khó tánh xin thông cảm vì như một độc giả khó tánh trên FB đã nói, văn của tôi thuộc dạng văn chương bình dân, chữ nghĩa tầm thường, thích hợp cho người dân ... lao động, nên có khi kiểu viết dễ bị hiểu lầm là chế nhạo thiên hạ. Thông cảm dùm nhé, có nhiêu, chả sửa được.

FB Giao Thanh Phạm

10 CÁI NGU PHẢI TRÁNH

1 - Hùn vốn làm ăn chung chạ.

Nghĩ rằng anh em bạn bè thì lo gì.

Nhưng thành công hay thất bại rồi cuối cùng cũng mất đoàn kết hoặc tan rã.

2 - Cho mấy thằng bài bạc mượn tiền.

Muốn giúp nó làm lại cuộc đời

Nhưng cuối cùng phải kêu nó bằng ông nội rồi suốt ngày quỳ lạy nó mà cũng chẳng lấy được đồng nào.

3 - Bỏ tiền để thuê người quen làm.

Nghĩ rằng sẽ tốt, giá cả phải chăng và dễ kêu khi hư hỏng đặc biệt là tạo việc làm cho họ.

Nhưng kết quả hoàn toàn ngược lại. Ngậm bồ hòn khen ngọt mà mang ơn hệ suốt đời hoặc là sẽ trách nhau rồi mất đoàn kết.

4 - Làm thầy dạy thằng dại.

Cứ nghĩ sẽ dạy nó khôn lên

Nhưng Kết quả là nó mang họa về hết cho mình và biến mình thành thằng dại.

5 - Bán đất lấy tiền gửi ngân hàng .

Nghĩ cho chắc ăn và tiện lợi.

Nhưng Bán 3000 m2 gửi ngân hàng 3 năm rút ra 300 m2 cũng không mua nổi.

6 - Làm thuê cho người chủ không có đạo đức.

Nghĩ rằng mình chỉ làm thuê lấy tiền.

Nhưng cuối cùng mình biến mình thành thằng thất đức. Vì ông chủ chỉ nói còn mình thì làm.

7 - Kết hôn mà không có tình yêu.

Nghĩ rằng cưới về rồi yêu.

Nhưng chưa kịp yêu thì đã ly hôn còn không thì sống bên nhau nhưng không biết mùi hạnh phúc.

8 - Gửi tiền người khác mua đất mà không đứng tên.

Vì lòng tin tưởng và cũng chẳng bao nhiêu tiền.

Nhưng mấy năm sau giá đất nhảy lên mấy chục lần kèm theo lòng tham con người nổi dậy bắt đầu sinh tranh chấp.

9 - Sống thiếu lập trường (đẽo cày giữa đường).

Nể người nên ai nói gì cũng theo.

Nhưng kết quả mình chẳng làm được việc gì cho tốt hết.

10 - Sống hạ tiện.

Cứ nghĩ nhịn ăn để tích góp về già.

Nhưng chưa già đã chết hoặc già rồi thì tiền núi cũng chẳng cần vì đã kiệt sức.

Lê Hựu Hà - Hãy Ngước Mặt Nhìn Đời

Tác giả: Lê Hựu Hà

Cười lên đi em ơi!

Dù nước mắt rớt trên vành môi

Hãy ngước mặt nhìn đời,

Nhìn tha nhân ta vang tiếng cười.

Ta không cần cuộc đời

Toàn những chê bai và ganh ghét

Ta không cần cuộc đời

Toàn những khoe khoan và thấp hèn

Cười lên đi em ơi

Cười để dấu những dòng lệ rơi

Hãy ngước mặt nhìn đời

Nhìn đổi thay ta vang tiếng cười

Ta không thèm làm người

Thà làm chim trên rừng hoang vắng

Ta không thèm làm người

Thà làm mây bay khắp phương trời

Yêu thương gì loài người

Ngoài những câu trao chuốt với đời

Ngoài những toan tính trong tiếng cười

Và những âm mưu dọn thành lời

Ta chỉ cần một người

Cùng với ta đợi chết mỗi ngày

Rồi hóa thân trong loài hoa dại

Để muôn đời không biết đớn đau

Cười lên đi em ơi

Cười để dấu những dòng lệ rơi

Hãy ngước mặt nhìn đời

Chờ ngày xuôi tay xong kiếp người

Yêu thương gì loài người

Toàn những chê bai và ganh ghét

Yêu thương gì cuộc đời

Toàn những phô trương và thấp hèn

Yêu thương gì loài người

Ngoài những câu trao chuốt với đời

Ngoài những toan tính trong tiếng cười

Và những âm mưu dọn thành lời

Ta chỉ cần một người

Cùng với ta đợi chết mỗi ngày

Rồi hóa thân trong loài hoa dại

Để muôn đời không biết đớn đau

Cười lên đi em ơi

Cười để dấu những dòng lệ rơi

Hãy ngước mặt nhìn đời

Chờ ngày xuôi tay xong kiếp người

Yêu thương gì loài người

Toàn những chê bai và ganh ghét

Yêu thương gì cuộc đời

Toàn những phô trương và thấp hèn

Đừng bao giờ tranh cãi với một người ngu

Có hai người đang tranh cãi nhau rất kịch liệt:

Một người nói: 4 x 4 = 16. Một người nói: 4 x 4 = 17

Cả hai không ai chịu nhịn ai, cứ cãi qua cãi lại mà chẳng bất phân thắng bại nên bèn lôi nhau lên quan huyện phân giải.

Nghe xong câu chuyện, quan huyện phán:

- Người nói 4 x 4 = 17 được thả cho về nhà!

- Còn thằng nói 4 x 4 = 16 ở lại, và lôi ra ngoài đánh 50 hèo cho bớt ngu đi!

Người nói 4 x 4 = 17 hí hửng đi về nhà, còn người kia sau khi bị đánh 50 hèo xong vẫn ấm ức liền vào hỏi quan huyện:

- Tại sao con nói đúng mà quan vẫn cứ đánh con?

Quan huyện nói:

- Cái tội của mày rất lớn con à, đó là vì mày biết 4 x 4 = 16 là đúng mà vẫn đi cãi nhau với một thằng ngu. Đã biết nó ngu mà lại tốn thời gian vì một đứa ngu, cố chấp như mày nên bị đánh là phải. Còn thằng ngu kia ta thả nó về xã hội để xã hội dạy cho nó thấy là nó ngu như thế nào, còn mày có nói đến thế nào đi chăng nữa nó vẫn không khôn ra được đâu. 

(Sưu tầm)

Ðừng trả lời kẻ ngu xuẩn theo sự điên dại của nó, kẻo cả con nữa, con cũng nên giống nó; 

(Cách Ngôn 26,4 - Bản dịch của Lm Nguyễn Thế Thuấn)

Tình hư ảo

Tác giả: Giáo Sư Toàn Phong Nguyễn Xuân Vinh

Anh tìm em trên vòng tròn lượng giác,

Nét diễm kiều trong tọa độ không gian.

Đôi trái tim theo nhịp độ tuần hoàn,

Còn tất cả chỉ theo chiều hư ảo.

Bao mơ ưóc, phải chi là nghịch đảo,

Bóng thời gian, quy chiếu xuống giản đồ.

Nghiệm số tìm, giờ chỉ có hư vô,

Đường hội tụ, hay phân kỳ giải tích.

Anh chờ đợi một lời em giải thích,

Qua môi trường có vòng chuẩn chính phương.

Hệ số đo cường độ của tình thương,

Định lý đảo, tìm ra vì giao hoán.

Nếu mai đây tương quan thành gián đoạn,

Tính không ra phương chính của cấp thang.

Anh ra đi theo hàm số ẩn tàng,

Em trọn vẹn thành phương trình vô nghiệm.

Giáo Sư Toàn Phong Nguyễn Xuân Vinh

Tư tưởng "Chi bằng học" của Phan Châu Trinh

Tác giả:  HUỲNH VĂN HOA

13:21, 20/03/2016 (GMT+7)

Cuộc đời hoạt động cách mạng và hiến dâng tất cả cho quê hương đất nước của Phan Châu Trinh (1872-1926) không dài, song, ông để lại một di sản thật đồ sộ, nhất là về tư tưởng cách mạng và tiến bộ, dẫu sau cả trăm năm nay.

Có thể nói, ngay từ đầu thế kỷ XX, sau khi đỗ Phó bảng cùng khoa với Ngô Đức Kế, Nguyễn Sinh Huy, Phan Châu Trinh bắt đầu tiếp xúc với tân thư, xác định đường hướng duy tân, liên kết với Huỳnh Thúc Kháng, Trần Quý Cáp, lập thành cỗ xe tam mã, kéo Việt Nam đi vào vận hội mới - vận hội về khai sáng dân trí, một tiền đề quan trọng để xây dựng một xã hội dân chủ, công bằng, tạo nền tảng cho phát huy sức mạnh dân tộc.

Ngay trong những ngày cư tang anh cả Phan Văn Cừ và sau đó, qua Đào Nguyên Phổ, Thân Trọng Huề, Phan Châu Trinh đọc nhiều sách mới và các tác phẩm của Nguyên Lộ Trạch, tiếp xúc với tư tưởng của Khang Hữu Vi, Lương Khải Siêu về vấn đề tự do, dân quyền ở Tây Âu. Một tác giả nổi tiếng, ngoài Khang-Lương, là Nghiêm Phục (1853-1921), người dịch Thiên diễn luận (Evolution and Ethics) của Thomas Henry Huxley) ra Trung văn, được các nhà duy tân Trung Quốc đánh giá cao.

Năm 1903, Phan Châu Trinh ra Huế, làm Thừa biện Bộ Lễ. Cùng năm này, Huỳnh Thúc Kháng và Trần Quý Cáp cũng ra Huế, đọc tân thư. Cuối năm 1904 (32 tuổi), Phan Châu Trinh từ quan về Quảng Nam, chuyển hướng đưa vận động duy tân về quê nhà, nhanh chóng lập hội buôn, hội học, hội diễn thuyết, nhất là phát triển nhiều trường dân lập.

Năm 1906, Phan Châu Trinh ra Bắc, đi Nhật, về lại Hà Nội, tiếp xúc với các nho sĩ tiến bộ, bàn bạc việc thành lập Đông Kinh nghĩa thục. Năm 1907, tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động duy tân tại Quảng Nam, chú trọng về phát triển giáo dục.

Giữa năm này, Phan Châu Trinh ra lại Hà Nội, thay Đào Nguyên Phổ làm Tổng biên tập báo "L' An-Nam - Đại Việt tân báo", viết Hiện trạng vấn đề, giảng dạy Đông Kinh nghĩa thục, diễn thuyết và vận động duy tân ở nhiều tỉnh miền Bắc và sáng tác Tỉnh quốc hồn ca I. Cũng trong năm 1907, Phan Châu Trinh có nhiều hoạt động nổi bật, giao thiệp với nhiều nhân vật nổi tiếng như Bạch Thái Bưởi, Nguyễn Văn Vĩnh, Phạm Duy Tốn, cả Kinh lược sứ Bắc Kỳ Hoàng Cao Khải (Xem Biên niên tiểu sử Phan Châu Trinh, NXB Giáo dục, 2006).

Chi bằng học, luận điểm tiến bộ, khoa học

Luận điểm này nằm trong bài Hiện trạng vấn đề, đăng trên Đại Việt tân báo (tức tờ Đăng cổ tùng báo mới cải tên), năm 1907. Bài này, đã được Tân Nam Tử, tức Nguyễn Văn Vĩnh dịch ra tiếng Pháp và cho đăng trên tờ Pionnier Indochinois ở chuyên mục Tư tưởng người An Nam. Người đầu tiên nhận ra quan điểm tiến bộ này là Huỳnh Thúc Kháng, đồng môn, đồng chí của Phan Châu Trinh. Trên Tiếng Dân, số 613, ngày 9-8-1933, Huỳnh Thúc Kháng thuật lại bối cảnh lịch sử lúc bấy giờ, năm 1905, khi mà Nhật thắng Nga, làm chuyển biến mãnh liệt cán cân quyền lực ở Đông Á, đem đến cho Nhật Bản một vị thế mới trên sân khấu thế giới, do vậy, dẫn đến tư tưởng sùng bái người Nhật, hơn nữa có xu hướng bạo động và trông cậy người ngoài trong giới thân sĩ nước ta. Huỳnh Thúc Kháng đánh giá bài Hiện trạng vấn đề là: "Một bài luận thời cuộc rất xuất sắc trong báo giới ta trước 25 năm nay".

Trong bài báo đó, Phan Châu Trinh kết luận:

"Vậy xin có lời chính cáo người nước ta rằng: "Không bạo động, bạo động thì tất chết. Không trông cậy người ngoài, trông cậy người ngoài thì tất ngu".

"Đồng bào ta, người nước ta, ai mà ham mến tự do, tôi xin có một vật rất quý tặng cho đồng bào là "Chi bằng học"". (Xem Huỳnh Thúc Kháng tuyển tập, Chương Thâu-Phạm Ngô Minh, sưu tầm và biên soạn, NXB Đà Nẵng, 2010, trang 388, 389, 390).

Hiện nay, bài Hiện trạng vấn đề đã được Lê Thị Kinh (tức Phan Thị Minh) dịch toàn văn (Xem Phan Châu Trinh-Toàn tập, tập 2, NXB Đà Nẵng, 2005, từ trang 70 đến 75).

Cần lưu ý là, khi kết thúc bài viết, Phan Châu Trinh có lời khuyên với đồng bào rằng, chỉ nên trông cậy ở chính mình, không vọng ngoại. Vọng ngoại ắt là chết và nêu con đường giải thoát của chúng ta là nằm chủ yếu trong sự học hành, mở mang trí tuệ. Như vậy, vấn đề quan trọng là tự lực cánh sinh và học hành.

Nguồn gốc tư tưởng Chi bằng học của Phan Châu Trinh

Không phải ngẫu nhiên mà Phan Châu Trinh có tư tưởng Bất như học - Chi bằng học. Phan Châu Trinh viết Hiện trạng vấn đề vào năm 1907 khi Nhật Bản đã thể hiện rõ vai trò của một cường quốc ở châu Á. Năm 1906, sau khi ở Nhật một thời gian, quan sát những chuyển biến thần kỳ trên nhiều mặt của xã hội Nhật Bản, nhất là tư tưởng thực học, học hành theo phương pháp khoa học hiện đại, Phan Châu Trinh nhận ra một yêu cầu cấp bách-yêu cầu phải học, thực học, rời bỏ ràng buộc của Nho giáo.

Nhật Bản mạnh lên từ học và thực học. Tư tưởng thực học gắn liền với tên tuổi Kaibara Ekken (1630 - 1714). Có thể xem, ông là một trong những nhà giáo dục vĩ đại nhất của lịch sử cận đại Nhật Bản. Nhà bác học người Đức Philip Franz von Siebold (1796 - 1866) khi viếng thăm Nhật Bản vào thế kỷ 19, tìm hiểu và vô cùng khâm phục Ekken, gọi ông là "Aristote của Nhật Bản".

Ekken nhấn mạnh đến việc học, giá trị của việc học, coi sự học là nguồn gốc của ích nước lợi nhà, khuyến khích đọc sách. Ekken viết: "Không có thú vui nào trên thế giới có thể so sánh được với thú vui đọc sách. Khi người ta cảm nhận được sự đàm thoại riêng tư với thế giới người hiền, thì đó là thú vui duy nhất không lệ thuộc vào người khác".

Thời kỳ Minh Trị Duy Tân, những sách như Bàn về tự do (On Librerty) của John Stuart Mill, Thuyết tiến hóa của Charles Darwin, Tự lo (Self-Help) của Samuel Smiles... ra đời, in với số lượng lớn, có lúc đến triệu bản, thu hút mãnh liệt giới trẻ về vấn đề đổi mới nước Nhật. Công ty ra đời đầu tiên thời Minh Trị là một công ty nhập khẩu và kinh doanh sách, có tên Maruzen, chủ nhân Hayashi Yuteki. Sách là mặt hàng đi đầu trong hành trình chấn hưng dân trí.

Trang đầu của cuốn Tự lo, dẫn câu nói của J.S. Mill: "Giá trị của nhà nước, xét lâu dài, là giá trị của các cá nhân cấu thành". Muốn cho đất nước giàu mạnh, độc lập, phú cường, phải có những cá nhân mạnh, thông qua rèn luyện, tư lo, sáng tạo, độc lập.

Những quyển sách này đã cuốn hút giới trí thức và giới trẻ vươn lên trong học tập, rèn luyện và làm giàu. Tác phẩm Khuyến học của nhà khai minh Fukuzama Yukichi (1835-1901) nhấn mạnh: "Con người không sinh ra cao quý hay thấp hèn, giàu sang hay nghèo khó. Chính những ai lao động siêng năng ở những công việc tìm tòi của họ, và học nhiều, sẽ trở thành cao quý và giàu có, trong khi những ai biếng nhác sẽ trở thành nghèo khó, thấp hèn".

Toàn nước Nhật cổ vũ cho việc học. Toàn nước Nhật ham mê đọc sách. Phan Châu Trinh đã thấy một nước Nhật như thế và cũng từ đấy thao thức cho tương lai của nước Việt. Đây là cơ sở cho cái nhìn về Nhật Bản của Phan Châu Trinh khác với cái nhìn của Phan Bội Châu. Lịch sử đã chứng minh cách nhìn của Phan Châu Trinh là đúng. Đó là chỉ nên trông cậy ở chính mình và không vọng ngoại.

Những nội dung về việc học của Phan Châu Trinh

Phan Châu Trinh phản đối việc học, việc thi cử lối cũ, như trong bài Chí thành thông thánh, đã nêu:

Vạn dân nô lệ cường quyền hạ

Bát cổ văn chương túy mộng trung...

(Muôn dân nô lệ phường quyền mạnh

Tám vế văn chương giấc ngủ mơ).  

(Lê Ấm dịch, Thơ văn Phan Châu Trinh, NXB Văn học, HN, 1983, trang 88)

Tuy nhiên, Phan không cho Khổng Giáo là hàng rào cản trở, vẫn tin vào sức mạnh của thời đại, của sự nghiệp duy tân. Khi từ quan về Quảng Nam, họp thành bộ ba Phan-Huỳnh-Trần, các ông đã đi mọi nơi, kể cả những nơi xa xôi, hiểm trở như Đèo Le, Tý, Sé. Năm 1905, 1906 là những năm phát triển sâu rộng công cuộc duy tân, trong đó lấy sự học là gốc:

Một người học, muôn người đều biết

Trí đã khôn, trăm việc phải hay

Lợi quyền đã nắm trong tay

Có ngày tấn hóa, có ngày văn minh

(Chiêu hồn nước)

Trong mấy năm thực thi phong trào Duy tân tại quê nhà, hơn 40 trường dạy quốc ngữ, toán, cách trí, địa lý, võ ta... ra đời, làm nức lòng dân chúng. Công đầu phải kể đến Phan Châu Trinh. Khai dân trí, con đường đó, chỉ có một hướng: Bất như học - Chi bằng học.

Với Phan, học là để nâng cao hiểu biết cho nhân dân, chống lối từ chương, nặng về khoa cử, đẩy mạnh việc ứng dụng khoa học-kỹ thuật, tiếp thu tư tưởng dân chủ tư sản, tuyên chiến với chế độ quân chủ, cải cách phong tục tập quán, bài trừ mê tín dị đoan, nâng cao dân quyền, phát triển sản xuất, phát huy nội lực, tin ở sức mình,...

Hơn một trăm năm trôi qua, nhìn lại tư tưởng cách mạng của Phan về việc học, về vai trò của giáo dục, ta càng thấm thía hơn "vật rất quý tặng cho đồng bào" mà ông gửi trao, đó là: Chi bằng học. Vì thế, rất đồng tình với đánh giá của Nguyên Ngọc: "Ngày nay nhìn lại, ta thấy phong trào Duy tân hồi đầu thế kỷ với Quảng Nam là điểm xuất phát và trung tâm đã để lại cho chúng ta một bài học hết sức sâu sắc về dân trí. Phan Châu Trinh được coi là bộ óc minh mẫn nhất của đất nước đầu thế kỷ XX, có thể nói, ông đã chủ trương và thực hiện một cuộc cách mạng bằng giáo dục" (Kỷ yếu Hội thảo khoa học, Giáo dục và dân trí, Kỷ niệm 130 năm ngày sinh Phan Châu Trinh-1872-2002, trang 112).

"Chi bằng học (chữ Hán là Bất như học) là quan niệm cơ bản của tư tưởng Phan Châu Trinh, là lời gọi thống thiết của Phan Châu Trinh gửi đồng bào Việt Nam. Không phải chỉ có giá trị đương thời, mà còn đến hôm nay vẫn xứng đáng là một danh ngôn, luôn luôn phát huy tác dụng".

(Vũ Ngọc Khánh, Phan Châu Trinh toàn tập, tập 2, trang 77)

HUỲNH VĂN HOA

 

https://www.baodanang.vn/channel/5433/201603/tu-tuong-chi-bang-hoc-cua-phan-chau-trinh-2475853/index.htm

https://news.hoasen.edu.vn/vi/tin-chuyen-de/tu-tuong-chi-bang-hoc-cua-phan-chau-trinh-1463.html

Chuyện vui về Bác Sĩ

Tại phòng khám bịnh, cô y tá hỏi bác sĩ:

- Thưa bác sĩ, tại sao cứ mỗi lần em cúi xuống nghe tim mạch bệnh nhân, thì mạch anh ta lại đập mạnh?

Bác sĩ:

- Cô hãy gài nút áo lại!

----------

Tại phòng cấp cứu, bác sĩ hỏi cô y tá trực:

- Hôm nay có ca nào không?

- Thưa bác sĩ, có hai ca. Ca nhẹ do tai nạn xe hơi. Ca khá nặng do ông chồng dám từ chối không rửa chén cho vợ!

Mình ăn Tết hay Tết ăn mình? - VnExpress

Thấy trên FB, đăng bài "Mình ăn Tết hay Tết ăn mình?" không để nguồn hay vỏn vẹn hai chử st (sưu tầm). 

Dù không phải là tác giả, nay trích lại một phần từ
https://vnexpress.net/minh-an-tet-hay-tet-an-minh-3351894.html
đăng từ năm 2016 của Nguyễn Duy Nhân cho rỏ:
 

Thứ tư, 3/2/2016, 10:42 (GMT+7)
Mình ăn Tết hay Tết ăn mình?

Tết là những ngày vui được mong đợi nhất trong năm nhưng cũng có thể là ác mộng đối với nhiều người.

Tết là những ngày vui được mong đợi nhất trong năm nhưng cũng có thể là ác mộng đối với nhiều người. Quan trọng, bạn làm chủ Tết hay Tết sẽ làm chủ bạn.

Sau đây tôi liệt kê ra 7 trường hợp khá phổ biến, còn gọi là "Tết thất bát" mà gia đình nào vướng phải thì coi như "hết Tết".

….

Nguyễn Duy Nhân

Xem chi tiết ở https://vnexpress.net/minh-an-tet-hay-tet-an-minh-3351894.html

Bài thơ: Xem tiểu thuyết “Tờ chúc thư” cảm đề (Tản Đà - 傘沱)

Thật có hay là mắc tiếng oan

Kém năm trăm nữa đủ ba ngàn!

Hơi đồng đã sạch mồm ông lớn

Mặt sắt còn bia miệng thề gian

Cũng bởi thằng dân ngu quá lợn

Cho nên quân nó dễ làm quan

Đào mà đào được nên đào mãi

Mềm cứng bây giờ đất Vĩnh An?

(An Nam tạp chí, số 8, 1927)

Tuần phủ Vĩnh Yên là Đào Trọng Vận nhân một vụ kiện tranh chấp gia tài đã ăn của đút gần 3000 đồng. Tản Đà gợi ý cho Ngô Tiếp là nhân viên của toà soạn An Nam tạp chí viết lại truyện này lấy tên là Tờ chúc thư.

Nguồn: Tản Đà toàn tập - tập I, NXB Văn học, 2002

Mùa Xuân Nào Ta Về (Lam Phương)

Mùa Xuân Nào Ta Về

Tác giả: Lam Phương

 

Mùa xuân nào là ta về

Mùa xuân nào là ta về

Về quê hương yêu dấu sống bên mẹ cha

Về sống cạnh dòng sông hiền

Về nghe giọng hò ba miền

Về thăm riêng đôi má lún sâu đồng tiền

Ngày đầu xuân trên xứ xa

Tình đồng hương thêm thiết tha

Sao vẫn nghe trong lòng mình như cay đắng

Trời mùa xuân đây lắm hoa

Đường ngựa xe như sóng xa

Sao thế gian như còn mình ta với ta

Sài Gòn ơi xin chờ ngày tôi về

Tôi mơ một chiều trên phố Bô-na

Mưa nhạt mưa nhòa hình bóng em qua

Kỷ niệm êm đềm làm lòng tôi tê tái

Sài Gòn ơi bây giờ là vẫn còn

Con sông hiền hòa sóng nước long lanh

Xa lộ Biên Hòa lều mái trăng thanh

Kỷ niệm êm đềm trong tiếng hát ngày xanh

Mứt Tết - ăn để 'chết'?

TH - Theo Depplus.vn/MASK, 29/01/2016 21:04

Sắp đến Tết. Cứ đến dịp này, người người nhà nhà lại lo sắm sửa, sao cho bàn thờ gia tiên đủ đầy đẹp mắt, nhà cửa lộng lẫy, mong rước tài lộc an khang.

Có nhiều thứ thuộc về bản sắc, văn hóa, gắn chặt lấy cội nguồn căn nguyên không sao thiếu thốn trong mỗi dịp Tết, ấy là mai vàng đào thắm, bánh tét bánh chưng...và mứt Tết.

Thế nhưng đã nhiều năm rồi, mứt Tết dù vẫn còn được sản xuất, bày bán nhưng không còn được nhiều người thích thú, mong đợi thưởng thức. Người ta nói vui với nhau "Ăn mứt Tết, ăn để...chết à?

Mứt tết là một trong những mặt hàng rất được ưa chuộng thời bao cấp

Cách đây khoảng vài chục năm, trong thời bao cấp, mỗi khi Tết đến xuân về, nhân viên Nhà nước hay các gia đình ở thành thị sẽ được mua phân phối một hộp mứt trong túi quà Tết.

Hộp mứt bằng giấy các tông mỏng, trang trí đơn giản, chỉ có vài "vị" quen thuộc: Mấy lát mứt bí xanh, cà rốt, vài hạt lạc, hạt sen, loằng ngoằng ít mứt dừa và may mắn có hộp thêm được vài quả táo Tàu màu nâu sậm khi ấy là niềm mong mỏi của hết thảy người lớn trẻ nhỏ.

Miếng mứt ngọt ngào mang dư vị của một thời thiếu thốn, nhung nhớ mãi về sau.

Ngày nay, trên bàn thờ cúng gia tiên ngày Tết vẫn thường có hộp mứt thập cẩm, đóng hộp đẹp mắt nhưng thường nằm im lìm trên bàn thờ, trong góc tủ, lặng lẽ qua hết mùa Tết, có khi đến độ mốc thếch, ra giêng bị bỏ đi chứ chẳng ai ăn.

Vì sao nên nỗi...

Vì "bẩn"

Có nhiều nơi, cả làng sống khỏe với nghề làm mứt cổ truyền. Nhưng mỗi đợt cận Tết, người ta lại phanh phui ra hỡi ôi nhiều vấn đề.

Tới các làng nghề sản xuất, la liệt trong nhà, ngoài vỉa hè, sân nhà văn hóa, đường đi, thậm chí là cạnh...bãi rác là các nguyên liệu làm mứt.

Từ các xưởng sản xuất che chắn tạm bợ, người ta thấy mùi hương ngọt ngào, béo ngậy phả ra thơm phức, hấp dẫn thế nhưng các công đoạn ngấu đường, xào mứt, đóng gói đều hết sức mất vệ sinh.

Có kinh hãi không khi hết video lại tới hình ảnh phóng sự phơi bày những nền nhà ướt nhoẹt; những chảo, thìa cáu bẩn bám màu nâu đen; những nong nia đựng mứt lộ thiên mặc sức để ruồi bâu muỗi đậu.

Năm nào cũng là những hình ảnh ấy, năm nào cũng xử phạt, cũng răn đe nhưng chẳng năm nào thấy sự đổi khác.

Quy trình làm mứt sao cho nhanh, cho kịp cung cấp cho các đầu nậu khiến các công đoạn chế biến trở nên qua loa, úi xùi. Vô tình, hương vị mứt đã chẳng thể thơm ngon.

Người dân các vùng sản xuất đã tự tay phá bỏ thương hiệu đã gây dựng lâu năm, cho người tiêu dùng cái nhìn ác cảm về thứ truyền thống tên gọi Mứt Tết.

Vì lo mứt "ngậm" hóa chất độc hại

Hộp mứt thập cẩm bao giờ cũng có nhiều màu sắc, nhìn thôi đã thấy đẹp mắt vô cùng.

Thế nhưng mở hộp mứt ra, người ta dễ dàng nhận thấy mùi vị công nghiệp sực nức chứ không còn là mùi thơm tự nhiên của trái chín cây, củ thu hoạch trong vườn.

Đủ thứ mứt bí, mứt lạc, mứt dừa màu sắc đẹp đến thành quá "lạ", xanh đỏ hồng vàng đủ cả, chẳng thấy chất liệu thiên nhiên đâu mà chỉ thấy rõ màu hóa học.

Người ta đã bắt tận tay bao cơ sở gia công, thậm chí cho các thương hiệu tên tuổi sử dụng phẩm màu giá rẻ để tạo màu mứt, mứt bí thì dùng thuốc tẩy trắng làm tăng độ trắng...

Lo ngại xuất xứ

Không khó để tìm kiếm các kết quả về mứt "rởm", mứt Tết có xuất xứ từ bên kia biên giới.

Ngày nay nhiều tiểu thương nắm bắt thị hiếu rất nhanh, nhập những nguồn hàng Trung Quốc giả các vùng sản xuất nổi tiếng tại Việt Nam để tung ra thị trường các sản phẩm mứt "nhái" nguy hiểm.

Không ai biết rõ nguồn gốc nguyên liệu, chẳng ai tận mục quy trình chế biến các loại mứt này khi chúng đã bị biến báo thành "hàng Việt Nam chất lượng cao" phục vụ người tiêu dùng.

Ấy là còn chưa nói, người ta hay mang mứt Tết đi biếu tặng, tâm lí mình mua, người khác dùng khiến thứ của biếu thành của lo, người nhận không khỏi hoang mang về thứ mình nhận được.

Tết ngày nay đã không còn thiếu thốn, người tiêu dùng không thiếu sự lựa chọn các mặt hàng bánh kẹo, hoa quả khô cho mấy ngày Tết tươm tất. Mứt Tết cổ truyền dần mai một, buồn thay lại chẳng mấy người quan tâm...

(https://soha.vn/song-khoe/mut-tet-an-de-chet-20160129162244668.htm)

Gửi mấy ông mê bóng đá: VỢ THẰNG NÀO THẰNG ẤY CHỊU

(Sưu tầm)

Chồng đang ngồi xem World cup, chị vợ đến ngồi bên vừa cắn hạt hướng dương vừa luôn mồm hỏi:

- Thằng kia đi đá bóng mà mặc complet, thắt caravate như chú rể ấy chồng nhể?

- Nó là huấn luyện viên mà? – Bất đắc dĩ, anh chồng cáu kỉnh đáp.

- Thằng kia đá kiểu gì, bóng chuyền đến không đá mà lại tránh đi thế nhể?

- Ông ấy là … trọng tài!

- Thế trọng tài cho thằng kia cái gì, mà không cầm lại quay đi. Khinh người thế?

- Không phải cho cái gì, đấy là phạt thẻ vàng!

- Ô kìa, gôn trống không sút vào đi mà còn quay ngược lại?

- Nó là thủ môn, sút vào gôn nhà à?

- Ôi cậu kia đùi to thế nhỉ?

- Ra xem bóng đá hay ra ăn với NGẮM ĐÙI GIAI ĐẸP không biết? Xem một tý cũng không yên!

Nói rồi anh chồng đùng đùng bỏ ra ngoài, rút điện thoại gọi cho bố vợ:

- A lô bố ạ, con nhờ bố một tý …

Mới nghe đến đấy, ông bố vợ ngắt lời luôn:

- Mày lại định … GỬI VỢ về nhà tao, để YÊN ỔN XEM BÓNG ĐÁ đúng không? Tao cũng vừa gọi điện định gửi mẹ vợ mày về nhà ông ngoại, nhưng ông ấy không nghe. Ông ấy bảo:

"Vợ thằng nào thằng ấy chịu".

Vậy giờ, tao cũng tuyên bố:

"VỢ THẰNG NÀO … THẰNG ẤY CHỊU!"